Ένα άρθρο της διεθνούς εφημερίδας New York Times μας μεταφέρει στη Θάσο του 1974.
Οι ομορφιές, η φιλοξενία, το μέλι, η πλούσια ιστορία, οι συμβουλές για τους τουρίστες και η κουλτούρα των ανθρώπων, αποτυπώνονται μεταξύ άλλων στο συγκεκριμένο άρθρο.
Οι New York Times μας «μιλούν» επίσης για συνήθειες των ντόπιων πριν από 48 χρόνια που κάποιες δεν έχουν αλλάξει.
Αυτό που καταλαβαίνει κάποιος όμως, είναι ότι έχουν γίνει βήματα προόδου.
Το άρθρο των New York Times:
Πείτε: «Η Θάσος», σε έναν Έλληνα στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι ή την Αθήνα και θα πέσει ένα ξέσπασμα εθνικής υπερηφάνειας, ένα χαμόγελο, ένας θλιβερός αναστεναγμός: «Είναι τόσο πράσινα εκεί!» θα πει.
Ανάμεσα σε όλα τα νησιά, σε αυτή την απέραντη θάλασσα από το Γιβραλτάρ μέχρι την Ανατολία, η Θάσος είναι το πιο πράσινο. Και είναι και ευλογημένο: Μυρωδάτο μέλι, ροδάκινα και σταφύλια. Ένας συνεχής φρέσκος άνεμος από τους βουλγαρικούς λόφους, μόλις 40 μίλια μακριά. Μια σειρά από παραλίες και δεκάδες προστατευμένους όρμους. Ένας εκπληκτικός αριθμός σύγχρονων ανέσεων για ο επισκέπτης, σε ένα σκηνικό πλούσιο στα ίχνη του δίκαιου.
Η ομορφιά
Η Θάσος βρίσκεται στο Βόρειο Αιγαίο και χωρίζεται από την ελληνική ηπειρωτική χώρα με ένα στενό πλάτους τεσσάρων μιλίων. Έχει σχήμα καρυδιάς, μόλις 12 μίλια σε διάμετρο, αλλά διαθέτει πέντε βουνοκορφές.
Κάθε πλαγιά κατά μήκος της θάλασσας, μέσα από δάση με αειθαλή δέντρα και καρυδιές. Μέσα από ελαιώνες με αργυρόφυλλα ελαιόδεντρα, που καταλήγουν τελικά σε μεγάλους όρμους.
Ένα από αυτά στεγάζει τα ερείπια μιας πόλης φημισμένης στην αρχαιότητα για τα λατομεία μαρμάρου της, την Αλυκή, η οποία από καιρό προμήθευε οικοδόμους και καλλιτέχνες με υλικά λεπτών αποχρώσεων. Η πλάκα που μεταμορφώθηκε στη «Φτερωτή Νίκη» σχεδιάστηκε στην Αλυκή.
Ένας δεύτερος φυσικός όρμος προστατεύει το Λιμένα, την πρωτεύουσα, στα βόρεια μια οχυρή πόλη που περιγράφεται από τον Ηρόδοτο πριν από 2.500 χρόνια. Ο Ιπποκράτης, στο όνομα του οποίου οι γιατροί ορκίζονται, πέρασε τρία χρόνια στη Θάσο μελετώντας τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων, των ριζών και των λουλουδιών της — και έγραψε για τον Λιμένα.
Η Λυέτα, ένας τρίτος όρμος, στεγάζει τα Λιμενάρια στα νότια, μια περιοχή που αναπτύχθηκε κατά τον 19ο αιώνα από τον Τούρκο άρχοντα σουλτάνο Αμπντούλ Χαμέντ. Το σπίτι του (που μετατράπηκε σε ιστορικό μουσείο) βρίσκεται στο μέσο της πλαγιάς του νότου.
Το μέλι
Η Θάσος είναι ένα νησί του οποίου η κύρια βιομηχανία για πάνω από 2.000 χρόνια είναι η εκτροφή μελισσών και η παραγωγή μελιού. Στο νησί υπάρχουν πάνω από 200 μελισσοκομικοί παραγωγοί. Ολόκληρες οικογένειες ζουν στην ύπαιθρο όλο το χρόνο, περιποιώντας τις κυψέλες, συσκευάζοντας το μέλι που είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο για την αφράτη γεύση του και παρασκευάζοντας κερί μέλισσας σε χρώμα κεχριμπαριού.
Τον επισκέπτη σε μια «κατασκήνωση» μελισσών τον υποδέχονται με ένα ποτήρι ούζο (ένα διπλό απόσταγμα λευκού κρασιού με γεύση γλυκάνισου), μια φέτα ψωμί με κρούστα, ένα κομμάτι φέτα και λίγες ελιές. Οι μελισσοκόμοι, λένε περήφανα πώς, για πολλές γενιές υπήρχε πάντα ένας άντρας στην οικογένεια που παρήγαγε μέλι.
Ένας άνδρας παντρεμένος με γυναίκα που ήταν κόρη μελισσοκόμου, εξηγεί, ότι το κόστος παραγωγής είναι αμελητέο, ενώ κερδίζει κανείς μια αξιοπρεπή ζωή κοντά σε δέντρα, φρούτα και λουλούδια.
«Θα ήθελα», λέει ο μελισσοκόμος, «τα παιδιά μου να μορφωθούν και να κάνουν κάτι άλλο. Αλλά τί; Τί πληρώνει όσο το να φτιάχνεις μέλι;»
Τι θα κάνει όταν σταματήσει να εργάζεται; (ρωτά ο δημοσιογράφος).
Χωρίς παύση απαντά: «Να αγοράσει σπίτι στον Θεολόγο».
Ο Θεολόγος
Ο Θεολόγος βρίσκεται στην ανατολική-κεντρική οροσειρά. Είναι η πιο όμορφη, κατάφυτη και γραφική κοινότητα της Θάσου. Υπάρχουν εύκολα διακριτά ερείπια από την εποχή των ελληνικών πόλεων-κρατών και τις πολλές κατακτήσεις που ακολούθησαν: Ρωμαϊκή, Βουλγαρική, Γαλλική, Ενετική, Ισπανική, Τουρκική.
Κάθε σπίτι έχει τον δικό του κήπο που συνορεύει με στριφογυριστά, στενά δρομάκια που δεν έχουν διασχίσει ποτέ τίποτα βαρύτερο από ένα άλογο. Μια μαυριτανική εκκλησία χτισμένη πάνω σε ένα παλαιοχριστιανικό παρεκκλήσι έχει μια κιονοστοιχία με αίθριο με εκπληκτική θέα στο Αιγαίο. Oπωροφόρα δέντρα και αμπέλια είναι παντού, αχλαδιές και ροδιές πλεγμένες φτάνοντας μέχρι μικροσκοπικά ξύλινα μπαλκόνια γεμάτα με ανθισμένα αμπέλια.
Οι άνθρωποι χαμογελούν εύκολα στον Θεολόγο. Προσφέρουν πρόθυμα το φιλόξενο ποτήρι ούζο. Κάθε σπίτι και κατάστημα έχει μια πόρτα διακοσμημένη με περίτεχνα έργα από σφυρήλατο σίδερο και καμία πόρτα δεν είναι ποτέ κλειδωμένη.
Ο… αρχαίος Λιμένας
Η πιο ολοκληρωμένη αίσθηση των αρχαίων ημερών της Θάσου βρίσκεται στον Λιμένα. Οι αρχαιολόγοι έχουν αποκαλύψει περίπου το 10 τοις εκατό της πόλης, που πιστεύεται ότι ιδρύθηκε από τη Θάσο, τον γιο του θρυλικού Φοίνικα.
Μια εντυπωσιακή λεωφόρος - 830 πόδια σε πλάτος - τρέχει από τον φοινικικό φάρο, στην είσοδο του αρχαίου λιμανιού... απέναντι από την δεντρόφυτη αγορά με το κλειστό θέατρο, τα λουτρά, τις αποθήκες σιτηρών.
Ένα τεράστιο ημικύκλιο κόπηκε στο δασωμένο βουνό για να χωρέσει γιγάντιες πλάκες από γρανίτη και μάρμαρο. Το φόντο της σκηνής είναι η θάλασσα. Αρκετές φορές κάθε καλοκαίρι παίζονται εκεί τα δυνατά έργα του Αριστοφάνη από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Οι θέσεις στην πρώτη σειρά με την τοπική ελίτ κοστίζουν ένα δολάριο.
Οι θησαυροί από το παρελθόν
Μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη θέση της αρχαίας πόλης βρίσκεται το μουσείο της Θάσου, ένα κτίριο τριών δωματίων στο οποίο καθημερινά προστίθενται νέοι θησαυροί από το παρελθόν. Στεγάζει μια εξαίσια συλλογή χρυσών νομισμάτων που κόπηκαν στη Θάσο πριν από περίπου 2.000 χρόνια. Δείχνουν ακριβείς τεχνικές χαρακτική. Υπάρχουν χαρακτηριστικά πρόσωπα χαμογελαστών ανδρών και γυναικών.
Σκηνές ανθρώπων που ασχολούνται με τον αθλητισμό και όχι με τη μάχη. Λουλούδια, βάζα και θαλάσσια πλάσματα. Τα καλύτερα κομμάτια γλυπτικής αντιπροσωπεύουν άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, αστειευόμενους παππούδες, ηδονική νεολαία και παιχνιδιάρικα ζώα. Ακόμη και τα γιγάντια λιοντάρια και τα πουλιά σκαλισμένα σε μάρμαρο έχουν την όψη ευγενικών οικιακών κατοικίδιων. Και υπάρχουν άφθονα κεραμικά, ανάγλυφα ζώων που παίζουν, ταφικά συμπόσια, φιγούρες πύλης και θεατρικές μάσκες. Ταιριάζει με το ήπιο κλίμα και την αφθονία του νησιού,
Εάν πας στη Θάσο
Εάν πας προς τη Θάσο υπάρχουν δύο πλοία κάθε μέρα από τον Οκτώβριο έως τον Μάιο από την ηπειρωτική πόλη της Καβάλας (περίπου 200 μίλια οδικώς ανατολικά από τη Θεσσαλονίκη) προς τον Λιμένα. Από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο υπάρχουν έξι καθημερινά πλοία. Αυτά τα σύγχρονα σκάφη φιλοξενούν περίπου 40 επιβατικά αυτοκίνητα (δεν απαιτείται κράτηση).
Το ταξίδι 90 λεπτών κοστίζει 2,25 δολάρια ανά όχημα και οδηγό και 80 σεντς για κάθε επιπλέον επιβάτη. Η ίδια η Καβάλα είναι προσβάσιμη με λεωφορείο, αυτοκίνητο ή ταξί από τη Θεσσαλονίκη σε δυόμισι ώρες ή με πτήση μίας ώρας και ενός τετάρτου από τον αεροσταθμό εσωτερικού της Αθήνας.
Ο Λιμένας είναι στην πραγματικότητα ένα πολύχρωμο, συνεχές υπαίθριο πάρκο που αποτελείται από περισσότερα από 20 υπαίθρια εστιατόρια, περίπτερα εφημερίδων, καφέ, ζαχαροπλαστεία και καταστήματα με είδη δώρων, μια μεγάλη δημόσια παραλία και πολλά ξενοδοχεία. Οι Θάσιοι ιδιοκτήτες σπιτιού πηγαίνουν στα πορθμεία, αναζητώντας επισκέπτες που ενδιαφέρονται να νοικιάσουν δωμάτιο.
Η φιλοξενία
Υπάρχουν πάνω από 30 ξενοδοχεία στη Θάσο. Τα περισσότερα, όπως το «Τιμολέων» στα Λιμένα, έχουν δωμάτια με θέα τόσο στα σύγχρονα όσο και στα αρχαία λιμάνια. Το «Πανελλήνιο» στα Λιμενάρια έχει απέραντη θέα στο Αιγαίο. Τα δωμάτια σε τέτοια ξενοδοχεία είναι αρκετά άνετα: μαρμάρινα δάπεδα, τοίχοι από γυψομάρμαρο, δροσερό την πιο ζεστή ώρα της ημέρας χωρίς κλιματισμό, μοντέρνα υδραυλικά που λειτουργούν.
Η ποιότητα των υπηρεσιών σε όλα τα ξενοδοχεία του νησιού είναι δίκαιη, δεδομένου ότι οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια είναι, εκτός από την καλοκαιρινή περίοδο, ψαράδες, μελισσοκόμοι ή αγρότες και ότι ο τουρισμός είναι πολύ πρόσφατο φαινόμενο για τους νησιώτες.
Το γαστρονομικό ρεπερτόριο
Το μεγαλύτερο μέρος του γαστρονομικού ρεπερτορίου του νησιού περιορίζεται σε 10 ή 12 καλά προετοιμασμένα και βασικά μη περίπλοκα πιάτα. Το αρνί είναι βασικό προϊόν, η βάση των πιο ελκυστικών κρεατικών: συοβλάκια, για παράδειγμα, ψημένα στα κάρβουνα, κομμάτια σουβλιστού αρνιού, αρωματισμένα με θυμάρι (το κύριο λουλούδι και βότανο του νησιού του οποίου το νέκταρ υποστηρίζει τη βιομηχανία μελιού του νησιού).
Λόγω των ναυτικών ελιγμών του ΝΑΤΟ, των εξερευνήσεων πετρελαίου και της εκτεταμένης εμπορικής αλιείας στο πρόσφατο παρελθόν, τα πιάτα με ψάρι εξαρτώνται από το προσωπικό ενδιαφέρον ενός εστιάτορα για θαλασσινά, ένα περαστικό σχολείο ή τυχερό ψάρεμα.
Τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα υπάρχει άφθονη προμήθεια αιγαιοπελαγίτικης σπεσιαλιτέ: σκουμπρί ψητό με θυμάρι και σερβιρισμένο με ολόκληρα θασίτικα λεμόνια που είναι μεγάλα και πολύ αρωματικά. Ένας ταξιδιώτης που αγαπά τα θαλασσινά θα βρει στο πιάτο του το αιγαιοπελαγίτικο ισοδύναμο ενός ολόκληρου ψημένου λυθρινιού στο πιάτο του, απλά ζητώντας ένα την ημέρα νωρίτερα — και δεν υπάρχει ειδική χρέωση.
Ένα ολόκληρο γεύμα πέντε πιάτων σε ένα από τα deck café που ξεπροβάλλουν στη θάλασσα στα Λιμενάρια θα κοστίσει 2,50 δολάρια, συμπεριλαμβανομένου ενός παγωμένου μπουκαλιού λευκό ημίξηρο κρασί της Θάσου.
Το ασυνήθιστο ξενοδοχειακό συγκρότημα
Υπάρχει στη Θάσο ένα πιο ασυνήθιστο ξενοδοχειακό συγκρότημα, το Makryammos Bungalows. Βρίσκεται στην άμμο ενός όρμου. Οι επισκέπτες ζουν σε σειρές από αντίγραφα αρχαίων θασίτικων πέτρινων και μαρμάρινων σπιτιών χτισμένα σε μια βεράντα στην άκρη του βράχου. Κάθε δωμάτιο έχει τη δική του μεγάλη, ανθισμένη βεράντα με θέα στη θάλασσα. Τα μπανγκαλόου είναι το πιο ακριβό μέρος στη Θάσο, 20 δολάρια την ημέρα, συμπεριλαμβανομένου του πρωινού και είτε μεσημεριανό είτε βραδινό.
Τα μπανγκαλόου κανονίζουν να περιηγηθούν στο νησί με πλοίο (3 έως 5 $ το άτομο την ώρα). με ταξί (περίπου 35 ανά ώρα) ή με νοικιασμένο αυτοκίνητο (12 $ την ημέρα συν τα χιλιόμετρα).
Κάθε πόλη και χωριό της Θάσου συνδέονται με ένα δημόσιο δίκτυο λεωφορείων.
Τα μηχανικά κατασκευασμένα τουριστικά είδη, όπως οι σακούλες με σχοινί, είναι τόσο ακριβά όσο είναι σε οποιαδήποτε αμερικανική πόλη, αλλά τα μάλλινα χαλιά και τα υφαντά στο χέρι και τα χαλιά που κατασκευάζονται από τις συζύγους των μελισσοκόμων είναι όμορφα και φθηνά (περίπου 30 $ για ένα 8 πόδια από χαλί 10 ποδιών).
