Το Σαντιρβάν Τζαμί είναι ένα κομψό τέμενος στην καρδιά της Δράμας που αξιώθηκε την τύχη της πλήρους αποκατάστασης χάρις στη Raycap. Πέραν από τον σεβασμό στην αρχική του μορφή, το ζεύγος Κώστα και Πέννυς Αποστολίδη πήγε ένα βήμα παραπέρα, αγοράζοντας και απαλλοτριώνοντας σύγχρονα κτίσματα που κυριολεκτικά το «έπνιγαν».
Εκτός από δύο πολυκατοικίες που γκρεμίστηκαν, πρόσφατα έγινε το ίδιο και με ένα μικρό κτίσμα που ήταν στο ίδιο επίπεδο με το τζαμί, απελευθερώνοντας ακόμα περισσότερο ζωτικό περιβάλλοντα χώρο, που δίνει νέες δυνατότητες όπως, για παράδειγμα, προβολές για το κοινό. Ομως, τι αξία θα είχε ένα τέτοιο ιστορικό οικοδόμημα αν δεν είχε οραματιστεί κάποιος και τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι –ξένοι και ντόπιοι– θα το επισκέπτονταν ξανά και ξανά. Μια συνεργασία της Raycap με το Μουσείο Μπενάκη έδωσε τη βέλτιστη προοπτική, καθώς οι πλούσιες συλλογές του τελευταίου και η τεχνογνωσία στη διοργάνωση εκθέσεων θα έδιναν στο Σαντιρβάν αυτή τη φρέσκια πνοή. Το περασμένο Σάββατο 21 Ιουνίου έγιναν τα εγκαίνια του έκτου κατά σειράν αφιερώματος που διοργανώνει εκεί το Μπενάκη. Αυτή τη φορά θέμα και αρχιτεκτόνημα ταίριαξαν τέλεια καθώς –υπό τον τίτλο «Χίλιες και μία μορφές, ζωγραφιές και σχήματα»– παρουσιάστηκαν μέσα από 62 εκθέματα βασικές αρχές και στοιχεία της τέχνης που δημιουργήθηκε σε μέρη όπου το Ισλάμ ήταν η κυριαρχούσα θρησκεία.
Χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες –«Καλλιγραφία: η τέχνη της γραφής», «Γεωμετρικά σχέδια και συμμετρία», «Αραβούργημα και φυτικό κόσμημα» και «Εικονογραφία και ανεικονική τέχνη»–, η έκθεση που επιμελήθηκε η Μίνα Μωραΐτου, τον κατάλογό της έκανε η Εριφύλη Αράπογλου και τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό η Ναταλία Μπούρα, μας ξεναγεί σε έναν κόσμο μακρινό.
Ταυτόχρονα όμως είναι και οικείος, αν σκεφτεί κανείς τη γειτνίαση, τις αλληλεπιδράσεις, αλλά και τα «χνάρια» που άφησε πίσω του το Ισλάμ, ένα εκ των οποίων είναι το Σαντιρβάν. Το ωραίο με το αφιέρωμα αυτό είναι ότι ουσιαστικά αποτελεί διπλό φόρο τιμής. Αφενός στην ίδια την πόλη της Δράμας, από την οποία έφυγαν περίπου 80.000 ανταλλάξιμοι Οθωμανοί, και αφετέρου στον ιδρυτή του Μουσείου, Αντώνη Μπενάκη.
Μεγαλωμένος στην Αλεξάνδρεια και φορέας πολλαπλών πολιτισμικών στοιχείων ήταν ο άνθρωπος που συνέλεξε σπουδαία αντικείμενα ισλαμικής τέχνης, την οποία αγαπούσε ιδιαίτερα. Μάλιστα, ένα από τα αντικείμενα που κυριαρχούν στον χώρο είναι ένα βαμβακερό κάλυμμα με πλούσια φυτική διακόσμηση και στίχους ποιήματος, το οποίο ονομάζεται Σουζάνι, κεντημένο από τα χέρια τριών διαφορετικών γυναικών. Το είχε αγοράσει ο ίδιος ως μέγας γνώστης και λάτρης των υφασμάτων. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Γιώργης Μαγγίνης, που μοιράζεται το ίδιο πάθος και μάλιστα είναι ειδικός στην ισλαμική κεραμική, επισήμανε αυτή την ιδιαίτερη σχέση, όπως επίσης και η Μίνα Μωραΐτου, που αναφέρθηκε στη γοητεία της ισλαμικής τέχνης. Στο Σαντιρβάν η πλούσια και πολυδιάστατη αυτή παράδοση υπερβαίνει τα όρια της θρησκείας και περιλαμβάνει πολυτελή κοσμικά έργα που αντικατοπτρίζουν τεχνική δεξιοτεχνία και υψηλό επίπεδο καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Οι Δραμινοί έδωσαν το «παρών» στα εγκαίνια, βλέποντας ότι η πόλη τους έχει το προνόμιο να φιλοξενεί –χάρις στη Raycap αλλά και στο νεοσυσταθέν Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών του ναυπηγού Αρη Θεοδωρίδη– μια σειρά από υψηλότατης αισθητικής πολιτιστικά γεγονότα. Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου.
Πηγή: kathimerini.gr
