Το 8ο συνέδριο Καβαλιώτικων Μελετών με τίτλο «Η Καβάλα και η περιοχή της από την αρχαιότητα έως το 1944» θα διεξαχθεί στη Μεγάλη Λέσχη (πρώην κτίριο δημοτικής βιβλιοθήκης) από τις 2 έως τις 4 Μαΐου, με τη διοργάνωση του Δήμου Καβάλας και της Εταιρείας Θασιακών Μελετών.
Συμμετέχουν: Θρακική Εστία, Λέσχη Ποντίων, Θασιακή Ένωση, Κέντρο Καππαδοκικών Μελετών και Σύλλογος Μικρασιατών.
Οι διοργανωτές κάλεσαν όσους ασχολούνται με την έρευνα, να παρουσιάσουν ένα πρωτότυπο θέμα, που να αφορά την πόλη της Καβάλας και γενικά το νομό, ώστε τα νέα στοιχεία να βοηθήσουν τον μελλοντικό ιστορικό στη συγγραφή μιας ολοκληρωμένης ιστορίας της περιοχής.
Η ιστορία των τοπικών συνεδρίων
Η αρχή της οργάνωσης των τοπικών Συνεδρίων έγινε από τον μακαριστό μητροπολίτη Προκόπιο. Αυτός πραγματοποίησε στην Καβάλα από 18 έως 20 Απριλίου 1977 το 1ο Συμπόσιο με τη συνεργασία του Ιδρύματος Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Καρπός του 1ου αυτού Συμποσίου υπήρξαν τα Πρακτικά που κυκλοφόρησαν το 1980.
Ακολούθησε το 2ο Συμπόσιο, που οργανώθηκε από το Κέντρο Ιστορικών Μελετών Καβάλας και την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών από 26 έως 29 Σεπτεμβρίου 1986. Από τις 31 ανακοινώσεις που έγιναν, όμως, δημοσιεύτηκαν μόνο 14. Οι υπόλοιπες παρέμειναν ανέκδοτες.
Ανέκδοτες παρέμειναν ακόμα και οι ανακοινώσεις που έγιναν στο 3ο Συμπόσιο Καβαλιώτικων Μελετών, που οργανώθηκε το 1989 από τον αείμνηστο δήμαρχο Καβάλας Λευθέρη Αθανασιάδη.
Στη συνέχεια την οργάνωση των Συνεδρίων στην Καβάλα ανέλαβε ο Νικόλαος Ρουδομέτωφ, ο οποίος πραγματοποίησε τρία διεθνή ιστορικά συνέδρια για την Καβάλα και την περιοχή της. Το 1ο πραγματοποιήθηκε από 20 έως 23 Σεπτεμβρίου 2001, το 2ο από 15 έως 18 Σεπτεμβρίου 2005 και το 3ο από 17 έως 18 Σεπτεμβρίου 2010. Όλες οι ανακοινώσεις που έγιναν στα τρία αυτά συνέδρια δημοσιεύθηκαν στα Πρακτικά που εκδόθηκαν.
Με πρωτοβουλία της δημάρχου Καβάλας Δήμητρας Τσανάκα πραγματοποιήθηκε από 24 έως 26 Νοεμβρίου 2017 το 7ο συνέδριο με θεματική: «Η Καβάλα από το 1835 έως το 1918», ήτοι από τη σύσταση του Ελληνικού Προξενικού Πρακτορείου της Καβάλας έως τη λήξη της Β΄ Βουλγαρικής κατοχής της. Οι ανακοινώσεις που έγιναν και δημοσιεύτηκαν στα Πρακτικά, που κυκλοφόρησαν το 2021, φέρουν στο φως νέα στοιχεία που διαφωτίζουν τη νεότερη ιστορική περίοδο της πόλης μας.
Τι φέρνει στο φως το φετινό συνέδριο
Η τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθεί στις 18:00 το απόγευμα της Παρασκευής 2 Μαΐου στο κτίριο της Μεγάλης Λέσχης. Το πρόγραμμα των ομιλιών και παρουσιάσεων έχει οριστεί ως εξής:
Παρασκευή 2 Μαΐου 2025
Θεόδωρος Μουριάδης: Η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Κυριών Καβάλας και η Μεγάλη Λέσχη, το κόσμημα της πόλης μας.
Αγγελική Δεληκάρη: Η Έκθεση του υποπροξένου Καβάλας Μαυρουδή για τους φόνους Βουλγάρων το 1906.
Αθανάσιος Βίτσας: Οι αναγραφές στα ελληνικά των τουρκικών εγγράφων του αρχείου Φυλαχτάκη.
Αναστάσιος Μάνθος: Το αποτύπωμα της οικογένειας Δ. Τόκκου στην Καβάλα.
Κώστας Χατζηεμμανουήλ: «Πατριωτική εκδήλωσις της Νήσου Θάσου» τον Αύγουστο του 1917.
Μανόλης Βαρβούνης: Τοπική λογιοσύνη και πολιτιστικό απόθεμα της Καβάλας και της περιοχής της: η περίπτωση του ζεύγους Νίκου Μιχαλοπούλου και Αγγελικής Κιουρτσή.
Σάββατο 3 Μαΐου 2025
Γεώργιος Χαριζάνης: Τα αδέλφια Αλέξιος, μέγας στρατοπεδάρχης, και Ιωάννης, μέγας πριμικίριος, και η εφήμερη κυριαρχία τους στην περιοχή της Χριστουπόλεως (σημ. Καβάλας) κατά τον 14ο αι.
Manuela Wurch - Kozeli: Οι παλαιοχριστιανικές βασιλικές της Θάσου.
Θανάσης Διαλεκτόπουλος: Η μετατροπή της παράστασης του Ήρωα Ιππέα σε χριστιανικό σύμβολο – Η περίπτωση των εντοιχισμένων στηλών σε ναούς της Θάσου.
Ιωάννης Μπακιρτζής: Στοιχεία από οθωμανικές πηγές περί της Καβάλας.
Νικόλαος Μπονόβας: Η Καβάλα μέσα από τα μάτια αγιορειτών μοναχών το έτος 1827.
Γεώργιος Τσιγάρας: Η εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής και ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Καβάλα.
Απόστολος Μουμτσάκης: Η προσπάθεια διείσδυσης των Ρώσων μοναχών της Νούσλας στην περιοχή της Καβάλας και η αντίδραση των Ελλήνων.
Ιωάννης Σιδηράς: Ο επίσκοπος Αναστασιουπόλεως Άνθιμος στη Θάσο.
Αθανάσιος Αθανασίου: Η υπ’ αριθμ. 43/8.8.1882 απόφαση του Μικτού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου Άνω Θεολόγου Θάσου.
Eλένη Βουσολίνου: Από το αρχείο της μεγάλης πατριαρχικής οικογένειας του Θεολόγου Λαμπίρη: η ζωή και η δράση των κληρονόμων του μεγαλεμπόρου Σωτήρη Λαμπίρη.
Γεώργιος Γανίτης: Οι κανονισμοί της ελληνορθόδοξης κοινότητας Καβάλας των ετών 1900 – 1907.
Θεόδωρος Λυμπεράκης: Η κοινωνική, εμπορική, οικονομική και πολιτιστική ζωή της Καβάλας και της περιοχής της από το 1895 έως το 1910 μέσα από δημοσιεύματα της JOURNAL DE SALONIQUE.
Ιωάννης Νεραντζής: Κοινωνία και οικονομία στην πόλη, Καβάλα, κατά τη δεκαετία 1910-1920, μέσα από μια ανεκμετάλλευτη ιστορική πηγή.
Κωνσταντίνος Παπακοσμάς: Τα…πέντε «Τ» στην Καβάλα, Ταχυδρομείο, Τηλεγραφείο, Τηλεφωνείο, Τράπεζες και Τελωνείο, τον περασμένο αιώνα.
Κορνηλία Τρακοσοπούλου - Τζήμου: Οι οθωμανικές φυλακές της Καβάλας. Ιστορική και αρχιτεκτονική προσέγγιση.
Ελεονώρα Ναξίδου: Προσεγγίζοντας την ιστορία της Θάσου μέσα από το «βακουφικό» της παρελθόν.
Νικόλαος Τσουρής: Οι επιγραφές στις πύλες του Ιμαρέτ της Καβάλας και η ιστορία που αφηγούνται.
Γεώργιος Μυτιληνός: Ιμαρέτ, νεότερα στοιχεία από το Εγκυκλοπεδικόν Ημερολόγιον. Καβαλιώτες και Θάσιοι συνδρομητές.
Καπλάνης Ιωσηφίδης: Το τσιφλικοχώρι «Τσιρπιντί» στα Ανατολικά της Καβάλας και ο λόφος «Ακόντισμα».
Χρήστος Παπαδόπουλος: Η διακοπή λειτουργίας σχολικών μονάδων από επιδημικές ασθένειες κατά τον 19ο αιώνα.
Γεώργιος Αυγουστίδης: Σελίδες της νεότερης ιστορίας της Καβάλας 1815 -1904.
Γεώργιος Χαλκιάς: Σύσταση και πληθυσμιακή εξέλιξη του Δήμου Καβάλας κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Tony Kozeli: Ο Λιμένας Θάσου ως ρωσική ναυτική βάση κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου (1827 – 1829).
Αλέκος Ελευθερίου - Χρήστος Τζανάκος: Η ναυτιλία Καβαλιωτών και Θασίων κατά τους νεότερους χρόνους.
Ελευθέριος Παπαγιαννάκης: Ψηφίδες της ναυτικής ιστορίας του τόπου μας: Τα ναυπηγικά 1900 – 1944.
Πασχάλης Παλαβούζης: Πόντιση – άρση ναρκοπεδίων στις θάλασσες (1912- 1944).
Κυριακή 4 Μαΐου 2025
Μαριάννα Τσεγγελίδου: Ο υπίατρος Ι. Παπαβασιλείου ως δάσκαλος στο Πράβι κατά τον Μακεδονικό αγώνα.
Ιωάννα Χιόνη: Η οργάνωση της εκπαίδευσης κατά τον Μακεδονικό αγώνα στην περιοχή της Καβάλας.
Ιωάννα Γόρδου - Τσιλογεώργη : Η λειτουργία της Ζαριφείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και παρουσία καβαλιωτών σπουδαστών σε αυτήν.
Βασίλης Λιόγκας: Καβάλα, μέρες του ΄44.
Αντώνης Κόντος: Τρεις επιστολές από τις σελίδες του Ημερολογίου της Καβάλας του 1923.
Σαπφώ Αγγελούδη - Ζαρκάδα: Ο τύραννος Alexander Angelov – Angelson και ο γιατρός δρ. Γεώργιος Λόγης. Οι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες προσωπικότητες της Β΄ Βουλγαρικής κατοχής της Καβάλας.
Κυριάκος Λυκουρίνος: Η περίθαλψη των προσφύγων στην Καβάλα, 1922 – 1924: Αστική φιλανθρωπία, κρατική πρόνοια και ξένες φιλανθρωπικές οργανώσεις.
Ευάγγελος Υφαντίδης: Για την ανακούφιση των πενομένων από την καπνική κρίση των αρχών της δεκαετίας του ΄30.
Στάθης Κεκρίδης: Η αποξήρανση των τεναγών των Φιλίππων ως μέτρο αποκατάστασης προσφύγων.
Νίκος Τσουμπάκης: «... Στην αποστραγγισθείσα λίμνη Αρτζάν – Αματόβου θέλησαν να αποκαταστήσουν διακόσιες οικογένειες από τον πληθυσμό της Καβάλας…». Κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις μιας μεγάλης μετακίνησης Καβαλιωτών το 1934.
Παναγιώτης Τσιλογεώργης: Οι ιαματικές πηγές Ελευθερών μέσα από μια αναφορά του Ζ. Ζάχου προς το υπουργείο Περιβάλλοντος το 1933.
Ευφροσύνη Μπόσκου: Λουτρά και λουτρώνες στην Καβάλα του Μεσοπολέμου.
Ηλίας Ζιάγκος: Οι παύσεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων την περίοδο του μεσοπολέμου.
Χριστίνα Βαμβούρη: Η καθημερινότητα στην Καβάλα κατά την πρώτη περίοδο του μεσοπολέμου.
Ιωσήφ Μεβοράχ: Η εβραϊκή κοινότητα της Καβάλας κατά τους νεότερους χρόνους.
Κυριάκος Χατζηστεφάνου: Η εκλογή και η ενθρόνιση του μητροπολίτη Καβάλας Χρυσοστόμου.
Σταύρος Σαραντίδης: Η ψαλτική δραστηριότητα στην Καβάλα κατά τον 20όαιώνα.
Άννα - Μαρία Οφρυδοπούλου: Δύο ποιήματα αφιερωμένα το 1872 στον ποιητή Ι. Κωνσταντινίδη.
Παναγιώτης Χατζηεμμανουήλ: Κλασικός αθλητισμός στην Καβάλα (1906-1940).
Κωνσταντίνος Χιόνης: Το ελληνικό προξενικό πρακτορείο της Καβάλας (1846-1849).
Νικόλαος Τσιλογεώργης: Το πρώτο έτος λειτουργίας του Γυμνασίου Καβάλας (1919-1920) μέσα από την ομιλία του Γυμνασιάρχη του προς τους τελειόφοιτους μαθητές.
Οι επιτροπές του συνεδρίου
Στην τιμητική επιτροπή του συνεδρίου ορίστηκαν: ο μητροπολίτης Φιλίππων - Νεαπόλεως και Θάσου, Στέφανος, ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Χριστόδουλος Τοψίδης, ο αντιπεριφερειάρχης Καβάλας Θεόδωρος Μαρκόπουλος, ο ομότιμος καθηγητής και πρώην πρύτανης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Μάνθος και ο αρχαιολόγος, καθηγητής του πανεπιστημίου της Λωζάνης Pierro Ducrey.
Την επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου απαρτίζουν: Ευστάθιος Κεκρίδης, συντ. αναπληρωτής καθηγητής Δ.Π.Θ., Ιωάννης Μπακιρτζής, αναπληρωτής καθηγητής Δ.Π.Θ., Άγγελος Παληκίδης, αναπληρωτής καθηγητής Δ.Π.Θ., Δημητρία Μαλαμίδου, Δρ. αρχαιολόγος, έφορος Αρχαιοτήτων Σερρών, Σαπφώ Αγγελούδη - Ζαρκάδα, Δρ. αρχιτέκτων, Αθανάσιος Διαλεκτόπουλος, Δρ. Ιστορίας, διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας.
Στην οργανωτική επιτροπή συμμετέχουν οι: Θεόδωρος Μουριάδης, Δήμαρχος Καβάλας, ως πρόεδρος, Κομνηνός Απότας, υποψήφιος Διδάκτωρ, ως αντιπρόεδρος, Κωνσταντίνος Χιόνης, πρόεδρος Εταιρείας Θασιακών Μελετών, ως γενικός γραμματέας, Νικόλαος Τσιλογεώργης, πρόεδρος Θασιακής Ένωσης Καβάλας, ως οργανωτικός γραμματέας, Ευφροσύνη Μπόσκου, ιστορικός – εθνολόγος ως ταμίας, και ως μέλη οι: Καπλάνης Ιωσηφίδης, πρόεδρος Στέγης Πολιτισμού Ν. Καρβάλης, Νικόλαος Τσουμπάκης, πρόεδρος Θρακικής Εστίας Καβάλας, Ιωάννης Λιόγκας, εκπαιδευτικός.
Στη γραμματεία του συνεδρίου: Σοφία Τσίγκου, πρόεδρος Μικρασιατών Καβάλας «Μνήμη Μ. Ασίας», Δέσποινα Καλαμούκη, αντιπρόεδρος Θασιακής Ένωσης Καβάλας και Ματίνα Τσουλφίδου, αντιπρόεδρος Λέσχης Ποντίων Καβάλας.
