γράφει ο
Γιώργος Καρανίκας
Πώς αξιολογούν οι πολίτες τη Μεταπολίτευση και την Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία; Τι πιστεύουν για τη λειτουργία της δημοκρατίας και τους θεσμούς;
Στο πλαίσιο του project «50 χρόνια δημοκρατία» του Eteron, η ABOUTPEOPLE διενήργησε πανελλαδική έρευνα για την αποτίμηση της πενηντάχρονονης πορείας της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας καθώς και για την αξιολόγηση της λειτουργίας και των προοπτικών της.
Η έρευνα έγινε σε δείγμα 3001 ατόμων από τις 13 έως τις 16 Απριλίου 2024. Τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι τα εξής:
Το 65,2% των ερωτηθέντων κρίνει θετικά την περίοδο από το 1974 έως σήμερα.
Σε ό,τι αφορά τις αξιολογήσεις σημαντικών γεγονότων αυτών των 50 χρόνων, το 81% κρίνει θετικά την κατάργηση της βασιλείας, το 74,1% τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, το 75,8% την είσοδο στην ΕΟΚ, το 79,3% την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, το 96,7% τη θεσμοθέτηση της ισότητας των δύο φύλων, το 93,8% την ίδρυση του ΕΣΥ, το 88% την ίδρυση του ΑΣΕΠ, το 61,6% την είσοδο στην ΟΝΕ, ο 57,5% τους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 77,1% τη δημιουργία της Διαύγειας, το 14,1% το Μνημόνιο, το 45,5% το κίνημα των Αγανακτισμένων, το 25,2% το δημοψήφισμα του 2015, το 32,8% τη Συμφωνία των Πρεσπών, το 89,5% τη δημιουργία του gov.gr.
Ο πιο πετυχημένος πρωθυπουργός από το 1974 έως σήμερα θεωρείται ο Ανδρέας Παπανδρέου (30,3%). Τη δεκαετία 1981-1990 θεωρείται ότι έγιναν πιο πολλές αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση (36,9%), ενώ τα περισσότερα βήματα προς τη λάθος κατεύθυνση θεωρείται ότι έγιναν τη δεκαετία 2011-2020 (31,9%).
Το 82,2% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν υπάρχει καλύτερο πολίτευμα από τη δημοκρατία. Ωστόσο, το 69,8% είναι δυσαρεστημένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην Ελλάδα.
Να σημειωθεί ότι ένα 14,8% θεωρεί ότι ορισμένες φορές η δικτατορία είναι προτιμότερη από τη δημοκρατία.
Το 60,2% θεωρεί ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα λειτουργεί χειρότερα από τις άλλες χώρες της ΕΕ. Η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς είναι περιορισμένη. Συγκεκριμένα, το θεσμό του πρωθυπουργού εμπιστεύεται το 34,3%, τις Ανεξάρτητες Αρχές το 34%, το θεσμό του ΠτΔ το 32,6%, την κυβέρνηση το 31,4%, τη Δικαιοσύνη το 29,4%, το κοινοβούλιο το 25,9%, τα κόμματα το 13,6% και τα ΜΜΕ το 6,5%.
Τα βασικά προβλήματα της δημοκρατίας θεωρούνται (ερώτηση δύο απαντήσεων): το ότι οι αποφάσεις των κυβερνήσεων επηρεάζονται πολύ από τα μεγάλα συμφέροντα (30,6%), η διαφθορά (30,2%), η έλλειψη λογοδοσίας των κομμάτων και των πολιτικών (21,7%), το ότι τα κόμματα δεν αγωνίζονται για το δημόσιο συμφέρον (18,7%), το ότι η δικαιοσύνη επηρεάζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση (17,1%).
Το 47% θεωρεί ότι τα social media βλάπτουν τη δημοκρατία ενώ το 40% ότι την ωφελούν. Το 66,9% θεωρεί ότι οι σημαντικές αποφάσεις για τη χώρα λαμβάνονται από τους υπερεθνικούς οργανισμούς και όχι από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
Οι πολίτες παρουσιάζονται απαισιόδοξοι για το μέλλον. Το 53,3% θεωρεί ότι η σημερινή γενιά ζει χειρότερα από αυτήν των γονιών της. Το 72% εκτιμά ότι η τα παιδιά 10-17 ετών θα ζήσουν χειρότερα από τη σημερινή γενιά.
Οι μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η χώρα στο μέλλον θεωρούνται το δημογραφικό (44,2%), η φτώχεια (37,8%), η περιβαλλοντική κρίση (26%), το σύστημα Υγείας (22,2%) και η μετανάστευση (20,8%).
Από τις απαντήσεις έχετε καταλάβει ότι διαχρονικά τρείς περίοδοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην σύγχρονη ελληνική δημοκρατική πολιτική σκηνή.
Η περίοδος της διακυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή (1974-1977) και αυτή του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου από το 1981 μέχρι και το 1987. Η τρίτη περίοδος είναι εκείνη της σύνθλιψης των Ελλήνων με τα Μνημόνια, τους Αγανακτισμένους και την συμφωνία των Πρεσπών, μια περίοδος που ακόμη και σήμερα παραμένει σκοτεινή και με πολλές πτυχές της αδικαιολόγητα ανεξήγητες.
Από εκεί και πέρα κάθε κατάκτηση που έγινε πράξη με ΑΣΕΠ, Διαύγεια, Μνημόνιο, ΟΝΕ με ευρώ, και άλλα αποτελούν παρανυχίδες που εκ των πραγμάτων έπρεπε να δημιουργηθούν σε μια σύγχρονη Δημοκρατία.
Σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι το 60,2% θεωρεί ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα λειτουργεί χειρότερα από τις άλλες χώρες της ΕΕ. και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πολιτική όπως και οι πολιτικοί κινούνται σε λάθος κατεύθυνση ενώ οι θεσμοί δυστυχώς δεν έχουν και την καλύτερη βαθμολογία στην συνείδηση του λαού.
Με άλλα λόγια σήμερα η Ελληνική Δημοκρατία νοσεί και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό που είναι ένα βήμα πριν την εντατική…
Κι αυτό γιατί οι Έλληνες ακόμη πιστεύουν ότι η μεταπολιτευτική περίοδος ήταν καλύτερη από την μετεμφυλιακή διαταραγμένη περίοδο που ακολούθησε την μεταπολεμική.
Μεσολάβησε η 7χρονη χούντα για την οποία ακόμη και σήμερα υπάρχει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό της τάξης του 15% που πιστεύει ότι η δικτατορία είναι προτιμότερη της δημοκρατίας και ερχόμαστε στο σήμερα όπου δίνεται στους πολιτικούς και την πολιτική η δυνατότητα να επανακάμψουν την εμπιστοσύνη του λαού απέναντί τους…
Δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο!
