Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει το ΓΕΩΤΕΕ, με επιστολή του προέδρου του Ζαφείρη Μυστακίδη, για το υπό κατασκευή αρδευτικό έργο στη δυτική πεδιάδα του Νέστου. Τονίζεται ότι το έργο είναι παράνομο, δεν έχουν ληφθεί οι σχετικές άδειες και ότι θυμίζει… έργο ρωμαϊκής εποχής.
Δείτε ΕΔΩ αλλά και ΕΔΩ ανάλογα θέματα που είχε δημοσιεύσει το KavalaNews τον περασμένο Ιούνιο.
Η νέα επιστολή του κ. Μυστακίδη εστάλη στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων Υπουργό Βαγγέλη Αποστόλου και τον αναπληρωτή τπουργό Μάρκο Μπόλαρη, στον υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας Πάνο Σκουρλέτη και τον αναπληρωτή υπουργό Γιάννη Τσιρώνη, στους βουλευτές του νομού Καβάλας, στον περιφερειάρχη ΑΜΘ και τους αντιπεριφερειάρχες, στο Περιφερειακό Συμβούλιο, τον δήμαρχο Νέστου, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης και άλλες υπηρεσίες. Κοινοποιήθηκε επίσης, μεταξύ άλλων και στο Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Δόμησης Ενέργειας και Μεταλλείων του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η επιστολή είναι η ακόλουθη:
Αξιότιμοι κύριοι
Το παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας ως ο θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα πρωτογενούς παραγωγής και προστασίας Περιβάλλοντος (άρθρο 2 του Ν.1474/1984) στην Ανατολική Μακεδονία και λόγω του ότι (άρθρο 2 παρ. 2β)ββ)): «το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. γνωμοδοτεί με πρωτοβουλία δική του ή των αρμοδίων αρχών….. για κάθε γενικό μέτρο που έχει σχέση με : …..τους φυσικούς πόρους και ειδικότερα τους……. υδάτινους πόρους», θέλουμε να σας θέσουμε ένα σοβαρό θέμα που αφορά τον τρόπο κατασκευής του συμπληρωματικού αρδευτικού δικτύου στη δυτική Πεδιάδα Νέστου.
Από τις αρχές του προηγούμενου καλοκαιριού γίναμε μάρτυρες της σταδιακής εξέλιξης της κατασκευής του αρδευτικού δικτύου στην περιοχή του Ερατεινού. Ένα νέο αρδευτικό, που εγκρίθηκε ως επέκταση του υπάρχοντος, αλλά έρχεται από το παρελθόν και θυμίζει έργα της δεκαετίας του 1950 ή ακόμα και του 1930. Ένα έργο που σε καμία περίπτωση δεν ταιριάζει στα επιτεύγματα της σημερινής τεχνολογίας στον τομέα της υδραυλικής μηχανικής, της ρευστομηχανικής, των κατασκευαστικών έργων, της σωληνοποιίας, της προστασίας του περιβάλλοντος και των αρδεύσεων.
Συγκεκριμένα κατασκευάζεται ένα νέο υπέργειο και σε πολλές περιπτώσεις υπερυψωμένο - πάνω σε ειδικά κατασκευασμένο βάθρο - αρδευτικό δίκτυο, με ύψος που ξεκινάει από 0,6 μέτρα και φτάνει τα 2,8 μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους. Μέχρι τώρα (και ενώ το έργο έχει σταματήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης του) έχουν κατασκευαστεί δευτερεύουσες διώρυγες μήκους περίπου 7,7 χιλιομέτρων και έχουν γίνει οι χωματουργικές εργασίες για ένα δίκτυο 19,4 χιλιομέτρων επί συνόλου του δικτύου που θα φτάσει τα 150 χιλιόμετρα.
Το έργο θα εξασφαλίζει νερό άρδευσης από τον ποταμό Νέστο με φυσική ροή σε δευτερεύοντα και τριτεύοντα δίκτυα (μέθοδοι άρδευσης με αυλάκια ή κατάκλιση) και θα καλύπτει περίπου 25.000 καλλιεργούμενα στρέμματα εντός αναδασμού που ήδη ποτίζονταν με άντληση από το στραγγιστικό δίκτυο. Πρόκειται όμως για ένα έργο που κατασκευάζεται εντός του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας στη δυτική πλευρά του Δέλτα του Νέστου και μέσα στα όρια του Δήμου Νέστου.
Παρακάτω υπάρχουν ορισμένες φωτογραφίες από την κατασκευή του έργου (δείτε στο τέλος του κειμένου).
Παρακολουθώντας στενά την εξέλιξη του έργου, τον τρόπο κατασκευής του που μας παραπέμπει στο παρελθόν, καθώς και τη σχετική αλληλογραφία, τα δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο, τις καταγγελίες και τις επαφές του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου Βιστωνίδας Ισμαρίδας, και φιλοπεριβαλλοντικών οργανώσεων (Καλλιστώ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία) με το πρώην ΥΠΕΚΑ, την Π.Ε. Καβάλας, την Δ/νση Υδάτων, το πρώην ΥΠΑΑΤ και νυν ΥΠΑΠΕΝ και την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, δηλώνουμε ότι μας βρίσκει αντίθετους ο τρόπος κατασκευής του συγκεκριμένου έργου για πολλούς και διάφορους λόγους που θα εξηγήσουμε παρακάτω.
Βλέπουμε την υλοποίηση ενός έργου πρώτιστης ανάγκης για τους αγρότες της περιοχής να κατασκευάζεται με αυτόν τον τρόπο που μας θυμίζει Ρωμαϊκά έργα ύδρευσης, βασιζόμενο σε μια αρχική μελέτη που εγκρίθηκε το 1985 χωρίς ποτέ να επικαιροποιηθεί ως προς τον στρατηγικό ή τον υδραυλικό σχεδιασμό της (Οριστική Μελέτη Αρδευτικού έργου «Περιοχής Αγιάσματος Νέστου Νομού Καβάλας» που εκπονήθηκε από τους Ι. Περβανίδη και Δ. Σολάκη και εγκρίθηκε τον Αύγουστο του 1985).
Το έργο αυτό θα δημιουργήσει πληθώρα προβλημάτων και δεν θα λύσει τις ανάγκες των αγροτών αφού:
Αντιθέτως όμως θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα κλειστό υπόγειο δίκτυο υπό πίεση. Όπως είχε σχεδιαστεί κάτι ανάλογο αλλά τελικά δεν προχώρησε, για την ανατολική πεδιάδα του Νέστου στην Π.Ε. Ξάνθης και αφορούσε ένα κλειστό υπό πίεση αρδευτικό έργο που θα κάλυπτε πολλαπλάσια έκταση. Το έργο αυτό όπως το περιέγραφε ο τότε Καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του Δ.Π.Θ. είχε πολλαπλά πλεονεκτήματα (Κωτσοβίνος, συνέδριο Νομαρχίας Ξάνθης 2004 σελ 19-20) τα οποία ισχύουν και για αντίστοιχα δίκτυα στη δυτική πεδιάδα του Νέστου.
Στην περίπτωση μας, από ένα κλειστό και υπόγειο δίκτυο τα οφέλη για τους αγρότες και το περιβάλλον θα ήταν πολλαπλά όπως:
Μας προκαλούν όμως εύλογο προβληματισμό οι αναφορές και οι αιτιάσεις των αρμοδίων υπηρεσιών σχετικά με τις διαδικασίες αδειοδότησης του έργου, καθώς το έργο δεν διαθέτει την σχετική άδεια χρήσης νερού σύμφωνα με το υπ. αριθ. πρωτ. 21241/12-08-2014 έγγραφο της Διεύθυνσης Υδάτων Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης, στο οποίο τονίζεται ότι το έργο δεν διαθέτει τη σχετική άδεια εκτέλεσης του έργου σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, και επειδή δεν κατατέθηκε κανένα σχετικό αίτημα έκδοσης άδειας εκτέλεσης του έργου εγκαλείται η διευθύνουσα υπηρεσία (Τμήμα Δομών και Περιβάλλοντος της Δ/νσης Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Καβάλας) του έργου να σταματήσει τις εργασίες εκτέλεσης του έργου και να προχωρήσει στις διαδικασίες αδειοδότησης του έργου. Η ίδια υπηρεσία επανέρχεται με πρόσφατο έγγραφο της (υπ. αριθμ. πρωτ. 9788/15-7-2015) επισείοντας μάλιστα τον κίνδυνο ποινικών και διοικητικών κυρώσεων και προστίμων που φτάνουν μέχρι τα 600.000 ευρώ και διατάσει την διενέργεια σχετικής αυτοψίας.
Tέτοια έργα συνήθως κατασκευάζονται και λειτουργούν σε χώρες του τρίτου κόσμου και εφόσον επιθυμούμε να είμαστε μια Ευρωπαϊκή χώρα θα πρέπει και τα έργα που κατασκευάζουμε να ανταποκρίνονται στην τεχνολογική πρόοδο που υπάρχει. Άλλωστε από την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του έργου (Υ.Α.105932/3-7-2008 παρ. Ζ.2.) προκύπτει ότι η χορηγηθείσα έγκριση «δύναται να τροποποιηθεί εάν κατά την κατασκευή ή την λειτουργία του έργου, διαπιστωθεί ότι η παρεχόμενη απ΄ αυτήν προστασία στο περιβάλλον δεν είναι επαρκής. Επίσης η Απόφαση δύναται να τροποποιηθεί αναλόγως των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων παρακολούθησης του έργου, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Εξάλλου ενόψει του μεγάλου χρονικού ορίζοντα λειτουργίας του έργου, η παρούσα Απόφαση δύναται να τροποποιηθεί, εάν τούτο απαιτηθεί προκειμένου να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα στον τομέα των περιβαλλοντικών επιστημών».
Επειδή λοιπόν μας δίνεται η δυνατότητα τροποποίησης του έργου που μας την προσφέρει η έγκριση περιβαλλοντικών όρων του έργου και σε συνδυασμό με τις ελλείψεις στις σχετικές αδειοδοτήσεις του έργου, με τα προβλήματα που δημιουργεί το έργο με τον τρόπο που υλοποιείται και προκειμένου να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα στην υλοποίηση του έργου πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων ώστε να γίνουν όλες οι απαραίτητες αλλαγές στο έργο προς την αποδοτικότερη λειτουργία του και την συμμόρφωση του στην κείμενη νομοθεσία.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι στο υπό διαβούλευση Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Α.Μ.Θ., στο πίνακα προτεινόμενων έργων, ως κωδικός παρέμβασης 4.1.2. προτείνεται η αντικατάσταση των ανοικτών αρδευτικών δικτύων της πεδιάδας της Χρυσούπολης με κλειστά δίκτυα με ενδεικτικό κόστος 50 εκ. ευρώ. Δηλαδή θα φτιάξουμε τώρα ένα επιφανειακό ανοικτό δίκτυο άρδευσης και στα επόμενα 5 χρόνια όπως προβλέπεται στο χωροταξικό θα το κάνουμε υπόγειο κλειστό δίκτυο, όπως σωστά προβλέπεται στο χωροταξικό και επιτάσσει η τεχνολογία, και το συμφέρον των αγροτών και η προστασία του Περιβάλλοντος;
Το Παράρτημα μας δεν είναι εναντίων τέτοιων αναπτυξιακών έργων, αλλά πιστεύει ότι με την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων μπορεί να προκύψει μεγαλύτερο όφελος στους αγρότες και ταυτόχρονα η προστασία του περιβάλλοντος. Για αυτό το λόγο παραμένουμε στη διάθεση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου για να συζητήσουμε το θέμα.
Ο Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΓΕΩΤΕ.Ε. Ανατολικής Μακεδονίας
Ζαφείρης Μυστακίδης