γράφει ο
Τάσος Αποστολίδης
Υπουργός της κυβέρνησης λάμβανε μηνιαίο επίδομα 1.000 ευρώ για ενοικίαση σπιτιού στην Αθήνα. Αυτό από μόνο του είναι υπερ-αρκετό για να εξοργίσει τον μέσο πολίτη, ιδιαίτερα αν τα 1.000 ευρώ αποτελούν το εισόδημα κάποιου για 1 ή και 2 μήνες.
Πρόσωπο της εβδομάδας: η Ράνια Αντωνοπούλου, αν. υπουργός Εργασίας και σύζυγος του Δημήτρη Παπαδημητρίου, υπουργού Οικονομίας της κυβέρνησης. Το υπουργικό ζεύγος λοιπόν εισέπραττε για μια διετία το ποσό των 1.000 ευρώ ανά μήνα για ενοικίαση στέγης στο κέντρο της Αθήνας στο Κολωνάκι (εισέπρατταν ένα επίδομα αν και ο νόμος προέβλεπε δύο).
Κι από εκεί και πέρα, η ιστορία αρχίζει να διανθίζεται με πολλά, υπαρκτά μεν - άσχετα δε, στοιχεία. Και θα εξηγήσω παρακάτω γιατί είναι άσχετα.
Ορισμένα από τα βασικότερα σημεία κριτικής ήταν:
«αυτή και ο σύζυγός της έχουν τεράστια εισοδήματα» ή «έχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία, σε Γλυφάδα, Σύρο, Νέα Υόρκη».
Για να φανεί ακόμη προκλητικότερο αυτό που έκανε η υπουργός, ακούσαμε και τα άλλα κλισέ:
«Η αριστερή με τις δεξιές τσέπες» ή το «πως γίνεται μια αριστερή υπουργός να έχει τόσα λεφτά».
Τα τελευταία τα προσπερνάω. Δεν με ενοχλεί αν κάποιος αριστερός έχει λεφτά, αρκεί να μην τα έκανε ως πολιτικός. Αν τα έκανε από τη δουλειά του ή τα κληρονόμησε, ποσώς με ενδιαφέρει. Να τα έχει, να τα χαίρεται. Δεν μένει το μάτι μου στο πορτοφόλι τους, αρκεί –όπως είπα- να μην έγινε πλούσιος από την πολιτική.
Μέσα σε όλα, επειδή το θέμα προσφέρεται –και ορθώς- για πολιτική εκμετάλλευση από την αντιπολίτευση, είδαμε να ασκείται κριτική, με κορυφαία αυτήν της Μαρίας Σπυράκη εκ μέρους της ΝΔ, η οποία απαιτεί να επιστραφούν τα χρήματα στο Δημόσιο και μάλιστα εντόκως.
Προσπερνάω, χαμογελώντας, αυτή την πιασάρικη δήλωση. Θα μου φαινόταν λογικό ή έστω αναμενόμενο σαν λαϊκή απαίτηση αλλά την ίδια ώρα μου ακούγεται αστείο (για να μην πω τραγικό, προκλητικό) να το λέει αυτό το συγκεκριμένο πολιτικό κόμμα.
Πάμε στην ουσία τώρα.
Γιατί ακριβώς πρέπει η Αντωνοπούλου να επιστρέψει τα χρήματα; Επειδή είναι πλούσια; Επειδή έχει πλούσιο σύζυγο; Επειδή διαθέτει ήδη ακίνητο (στούντιο 32 τμ) στη Γλυφάδα; Επειδή είναι κάτοικος Νέας Υόρκης με ιδιόκτητο διαμέρισμα; Επειδή είναι ΣΥΡΙΖΑία;
Δηλαδή αν ήταν μια ιδιωτική υπάλληλος ή μια άνεργη που γινόταν υπουργός, τότε θα λέγαμε «καλώς τα λαμβάνει»; Γιατί… μεταξύ μας τώρα, επί 24 ολόκληρα χρόνια, δεν είχαμε θέμα με κανέναν άλλο που τα λάμβανε, απ΄ όποιο τζάκι κι αν προερχόταν.
Από την περίπτωση του υπουργικού ζεύγους που λαμβάνει επίδομα ενοικίου, προκύπτει ένα σοβαρότατο ηθικό θέμα για την κυβέρνηση. Όχι παρανομίας, σκανδάλου, μίζας, διαφθοράς, αλλά ηθικής. Το τονίζω για καταλάβουμε ότι δεν συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια, ή για την ακρίβεια των μεγεθών: κέρματα δραχμών με δεσμίδες ή σακούλες από μωβ ευρώ.
Η υπουργός παραιτήθηκε και ανακοίνωσε ότι κινεί διαδικασία επιστροφής των χρημάτων.
Κι αντε πες ότι το ηθικό θέμα έτσι αντιμετωπίζεται. Εδώ όμως υπάρχει και η νομική του πλευρά. Το επίδομα που έπαιρνε η Ράνια Αντωνοπούλου όχι απλώς είναι νόμιμο αλλά –για να μην ξεχνιόμαστε- το λάμβαναν εκατοντάδες βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ (και όχι μόνο) από το 1994 που θεσπίστηκε και μετά. Το ελάμβαναν όλοι οι βουλευτές της επαρχίας και κατά τη δύσκολη περίοδο των μνημονίων, από το 2010-2011 και μετά, μαζί με πλήθος άλλων επιδομάτων και αποζημιώσεων.
Προκύπτει όμως ένα θέμα αδυναμίας παραγωγής πολιτικής από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και κυρίως από την «εν δυνάμει κυβέρνηση» που θέλει να λέγεται η ΝΔ. Αρκεί η «καταδίκη» και η αξίωση να επιστραφούν εντόκως τα χρήματα;
Θα περίμενα –είτε από την κυβέρνηση, είτε από την αντιπολίτευση- να καταθέσουν μια συγκεκριμένη πολιτική πρόταση, με αφορμή την περίπτωση Αντωνοπούλου την οποία «ανακαλύψαμε» ως μια άλλη «Αμερική».
Παράδειγμα:
Κανένας υπουργός δεν θα λάβει επίδομα ενοικίου στο μέλλον. Να απαγορευθεί για όλους. Όχι για την «πλούσια». Οι βασικές υπουργικές αποδοχές αρκούν για να συντηρήσει κάποιος ένα σπίτι στην Αθήνα. Δεν του αρκούν; Ας μη γίνει υπουργός. Αν κάποιος είναι γιατρός πχ και βγάζει 10-20 χιλιάρικα τον μήνα, δεν τον συμφέρει το υπουργιλίκι. Απλά πράγματα.
Κανένας υπουργός που λαμβάνει και βουλευτική αποζημίωση δεν θα λαμβάνει επιπλέον επίδομα υπουργού. Ένας μισθός αρκεί. Και του βουλευτή είναι ήδη μεγάλος σε σχέση με τον μισθό ενός σκέτου υπουργού.
Κανένας βουλευτής δεν θα λάβει άλλα επιδόματα. Οι μηνιαίες αποδοχές αρκούν και για να νοικιάσουν διαμέρισμα και για να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.
Απλά, ξεκάθαρα πράγματα, που θα τα καταλάβει ο κάθε ένας πολίτης. Ίσως ο πολίτης να μην καταλάβει ότι η συγκεκριμένη εξοικονόμηση δεν λύνει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Για να το πω πιο απλά: εάν το ποσό που θα εξοικονομηθεί από τέτοια κατάργηση δαπανών, πας να το μοιράσεις στους φτωχούς… δεν θα φτουρήσει.
Δεν θα συμφωνήσω με την παράλογη, κατά την άποψή μου, απαίτηση που έχουν κάποιοι να καταργηθούν οι βουλευτικές αποζημιώσεις ή κάποιες βασικές παροχές στους 300 της Βουλής. Οι βουλευτές και οι υπουργοί πρέπει να αμείβονται, όπως πρέπει να αμείβονται και όλοι οι εργαζόμενοι. Κι αν παρομοιάσουμε την κυβέρνηση με μια μεγάλη εταιρία, οι θέσεις των βουλευτών και των υπουργών είναι θέσεις ψηλά στην ιεραρχία. Συνεπώς να αμείβονται και να αμείβονται καλά. Υπάρχει όμως περιθώριο εξορθολογισμού.
Η περίπτωση Αντωνοπούλου ήταν όμως μια πρώτης τάξης ευκαιρία να δοθούν τα σωστά μηνύματα στην κοινωνία. Του Τσίπρα «του έκοψε» και μαζί με την απομάκρυνση της υπουργού ανακοίνωσε και την κατάργηση του επίμαχου επιδόματος στους υπουργούς. Του Μητσοτάκη μάλλον δεν του έκοψε να το ζητήσει πρώτος (και να αναγκάσει μια κυβέρνηση να φανεί ότι σέρνεται πίσω από τις προτροπές του) στερούμενος για άλλη μια φορά το όποιο ηθικό ή πολιτικό πλεονέκτημα.
Άλλωστε είναι βλακώδες να βάλλεται μόνο ένας υπουργός, ή μόνο όσοι έχουν περιουσία. Ας σκεφτούμε ότι πρέπει να υπάρχει ΕΝΑΣ κανόνας για όλους κι αυτός να συμβαδίζει με το κοινό περί δικαίου αίσθημα.
Μαζί με τον «κοινωνικό αυτοματισμό», όμως, υπάρχουν και οι «αυτόματοι συμψηφισμοί».
Το γεγονός ότι έγινε θέμα το επίδομα ΜΙΑΣ υπουργού, κι αυτό μάλιστα ένα εξάμηνο σχεδόν αφού σταμάτησε να το παίρνει, εν μέσω αποκαλύψεων για την υπόθεση novartis, προκαλεί γέλιο. Εξάλλου, τα 1.000€ της Αντωνοπούλου είναι ψίχουλα μπροστά σε πεντοχίλιαρα, εικοσαχίλιαρα και… εκατομμύρια που λάμβαναν σε κάθε θητεία της Βουλής τουλάχιστον 200 βουλευτές από την επαρχία. Τόσο μέσω του ίδιου, νόμιμου επιδόματος που οι κυβερνήσεις μοίραζαν και πρόπερσι όσο και με χίλιους-δυο άλλους «τρόπους». Τα δε συνολικά υπουργικά εισοδήματα της Αντωνοπούλου (μαζί με το επίδομα στέγασης) ωχριούν μπροστά στις απολαβές ειδικών συμβούλων των μνημονιακών κυβερνήσεων αλλά και των απλών (μη υπουργών) βουλευτών.
Η Αντωνοπούλου ήταν μία από τους λίγους υπουργούς που έχουν να επιδείξουν έργο με χειροπιαστά αποτελέσματα. Ας κριθεί γι΄αυτό. Κι ας της ασκηθεί και κριτική γι΄αυτό.
Το γεγονός ότι -μαζί με το περιβόητο επίδομα- οι συνολικές απολάβες της από το ελληνικό κράτος ήταν και πάλι χαμηλότερες από αυτές ενός βουλευτή, πρέπει να μας προβληματίσει.
Είναι βλακώδες να κοιτάμε ένα δέντρο και να αγνοούμε ένα δάσος με άλλα 300 τουλάχιστον δέντρα.
