

Το νέο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, με τίτλο«Ιθάκη», κυκλοφορεί σήμερα Δευτέρα 24 Νοεμβρίου στα βιβλιοπωλεία.
Σε περισσότερες από 760 σελίδες, ο πρώην πρωθυπουργός αποτυπώνει τη δική του ανάγνωση για τα χρόνια 2015–2019, τις δραματικές διαπραγματεύσεις, τις εσωτερικές ρήξεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τις λάθος εκτιμήσεις που –όπως παραδέχεται– οδήγησαν στη μεγάλη κατάρρευση μετά τις εκλογές του 2023.
Το βιβλίο κινείται σε δύο επίπεδα: από τη μία, αποτελεί προσωπική απολογία και ταυτόχρονα υπεράσπιση των επιλογών του. Από την άλλη, λειτουργεί ως αποκαλυπτική αφήγηση ενός πολιτικού παρασκηνίου που ο ελληνικός λαός γνώρισε μόνο από θραύσματα και διαρροές. Ο Τσίπρας καταγράφει στιγμές, διαλόγους και συναισθήματα που - όπως ο ίδιος επιμένει - καθόρισαν την πιο ταραχώδη πολιτική περίοδο της Μεταπολίτευσης.
Η νύχτα της νίκης και η αντίληψη της εξουσίας
Το βιβλίο ξεκινά με την εικόνα του νεοεκλεγμένου πρωθυπουργού να βγαίνει από τα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Δύο αστυνομικοί της ομάδας Ζ τον ακολουθούν για πρώτη φορά. «Τότε το κατάλαβα», γράφει. «Όλα άλλαξαν. Κι αυτό που θεωρούσαμε αγώνα, μετατράπηκε σε ευθύνη».
Ο Τσίπρας περιγράφει τις πρώτες ώρες μετά τον εκλογικό θρίαμβο και την αναζήτηση συμμαχιών. Η έλλειψη αυτοδυναμίας τον οδήγησε στον Πάνο Καμμένο, σε μια συνεργασία που χαρακτήρισε «προϊόν ανάγκης» αλλά και «σύμπραξη που σόκαρε παραδοσιακά στελέχη της Αριστεράς». Το παρασκήνιο της πρώτης τους συνάντησης -όπως το καταγράφει - φωτίζει μια εικόνα απρόσμενης οικειότητας και υπερβολής, με τον Καμμένο να δηλώνει ότι ονειρεύεται το Υπουργείο Άμυνας και παρομοιάζει τη συνεργασία τους με «Βελουχιώτη και Ζέρβα».
Η προσπάθεια του Τσίπρα να διευρύνει την πλειοψηφία με το Ποτάμι, όμως, δεν κράτησε ούτε ένα απόγευμα. Η συνάντηση του Σταύρου Θεοδωράκη με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, όπως την αφηγείται ο πρώην πρωθυπουργός, ακύρωσε κάθε πιθανή σύμπραξη.
Οι πρώτες ώρες στο Μαξίμου: αμηχανία, καχυποψία και το πρώτο σοκ
Ο Τσίπρας αποτυπώνει αναλυτικά τη μετάβασή του στο Μέγαρο Μαξίμου. Περιγράφει ένα «κρύο, ακατοίκητο κτήριο», χωρίς καμία καθοδήγηση από την προηγούμενη κυβέρνηση. Η απουσία του Αντώνη Σαμαρά στην τελετή παράδοσης–παραλαβής παρουσιάζεται ως πράξη απαξίωσης, την οποία ο Τσίπρας θεωρεί «συμβολική για τον τρόπο που το κατεστημένο πολιτικό σύστημα αντιμετώπισε την εκλογή μου».
Το γνωστό «κόκκινο τηλέφωνο», που τελικά αποδείχτηκε… μαύρο, γίνεται η πρώτη του δοκιμασία όταν χτυπά και στην άλλη άκρη βρίσκεται ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ενημερώνοντάς τον για μια αεροπορική τραγωδία. «Δεν ήξερα καν τι πρέπει να κάνω», σημειώνει.
Ακόμη και η πρώτη του «πρωθυπουργική» μακαρονάδα με κιμά στο Μαξίμου εμφανίζεται ως μία από τις λίγες ζεστές στιγμές μιας αλλόκοτης ημέρας όπου «η ιστορία έτρεχε πιο γρήγορα από εμένα».
Ο Γιάνης Βαρουφάκης: ανάμεσα σε θεωρία και κατάρρευση
Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι ο τρόπος που ο Τσίπρας περιγράφει τον Γιάνη Βαρουφάκη. Τον παρουσιάζει περισσότερο ως «σελέμπριτι» παρά ως υπουργό Οικονομικών και παραδέχεται ότι η επιλογή του αποτέλεσε «διπλή παγίδα».
Αφηγείται σκηνές που –όπως ισχυρίζεται– αποκαλύπτουν εμμονική προσκόλληση του Βαρουφάκη σε θεωρίες παιγνίων, υποτιμώντας τον κίνδυνο κατάρρευσης της χώρας. Θυμίζει τη στιγμή που ο τότε υπουργός ήταν έτοιμος να υπογράψει την παράταση του μνημονίου, αλλά και το επεισόδιο όπου του ανακοίνωσε, με υπερβολική σιγουριά, ότι «η Λαγκάρντ συμφωνεί σε όλα», για να διαψευστεί αμέσως μετά.
Ο Τσίπρας γράφει ότι ο Βαρουφάκης εξελίχθηκε «από δυνατό χαρτί σε βαρίδι που δεν άντεχαν ούτε οι σύμμαχοι ούτε οι συνεργάτες του».
Το δημοψήφισμα, οι 72 ώρες που συγκλόνισαν την ΕΕ και η στάση Ομπάμα–Μέρκελ
Ένα από τα πιο δραματικά κομμάτια του βιβλίου είναι η αφήγηση των ημερών πριν και μετά το δημοψήφισμα του 2015. Ο Τσίπρας μιλά για έναν «συντονισμένο ευρωπαϊκό μηχανισμό πίεσης» που επιδίωκε την απομάκρυνσή του. Κάνει λόγο για «Ιερά Συμμαχία» που ήθελε τιμωρία της Ελλάδας.
Η αποκάλυψη που ξεχωρίζει είναι η τηλεφωνική συνομιλία με τον Μπαράκ Ομπάμα λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής που κατέληξε στο τρίτο μνημόνιο. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ τον προειδοποίησε ότι «θα έχεις δυνάμεις απέναντί σου που θα επιχειρήσουν να τινάξουν τη συμφωνία στον αέρα», ενώ τον καθησύχασε ότι η αμερικανική πλευρά «θα παρέμβει αν χρειαστεί».
Αντίθετα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, στην πολυσυζητημένη συνάντηση στην Αγία Πετρούπολη, φέρεται να του είπε πως «θα προτιμούσε να δώσει χρήματα σε ορφανοτροφείο παρά στην Ελλάδα», διαλύοντας οριστικά τους μύθους για ρωσική οικονομική διάσωση.
Μετά την εξουσία: Η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και τα «αδειάσματα» σε Αχτσιόγλου, Χαρίτση και Κασσελάκη
Το βιβλίο αφιερώνει μεγάλο μέρος στα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ μετά την ήττα του 2023. Ο Τσίπρας περιγράφει τις συναντήσεις του με στελέχη για τη διαδοχή του, αφήνοντας αιχμές για τις αποφάσεις τους.
Για την Έφη Αχτσιόγλου, γράφει ότι απέρριψε την πρότασή του να αναλάβει την Κοινοβουλευτική Ομάδα, επειδή πίστευε ότι θα κερδίσει τον κόσμο του κόμματος χωρίς την «κηδεμονία» του. Ο Τσίπρας θεωρεί ότι η εκτίμησή της ήταν λανθασμένη.
Για τον Αλέξη Χαρίτση, σημειώνει ότι τον πρότεινε για πρόεδρο, αλλά εκείνος «σκοτείνιασε» και του δήλωσε ότι δεν είναι έτοιμος.
Όσο για τον Στέφανο Κασσελάκη, ο πρώην πρωθυπουργός περιγράφει σκηνές σχεδόν κωμικοτραγικές, συγκρίνοντας την περίοδο της εκλογής του με ταινία. Υποστηρίζει ότι προσπάθησε να τον αποθαρρύνει από την υποψηφιότητα, καθώς θεωρούσε ότι θα «χτυπηθεί ανελέητα». Παραδέχεται ότι έπεσε έξω: «Το ξύλο δεν το έφαγε τελικά αυτός, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ».
Οι αιχμές για Παππά, Κωνσταντοπούλου και Πολάκη
Ο Τσίπρας δεν αποφεύγει να σχολιάσει και τα πρόσωπα που σημάδεψαν το εσωτερικό του κόμματος.
Για τον Νίκο Παππά, τον χαρακτηρίζει άνθρωπο ενθουσιώδη αλλά συχνά επιπόλαιο, με λανθασμένες εκτιμήσεις στις τηλεοπτικές άδειες και ευθύνη για τη «φραξιονιστική κουλτούρα» του ΣΥΡΙΖΑ.
Για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, σημειώνει με σκληρή διατύπωση ότι «η πολιτική μαγνητίζει νάρκισσους».
Για τον Παύλο Πολάκη, αναφέρει ότι «το θυμικό του συχνά θόλωνε το τοπίο», αλλά παραδέχεται ότι σε κρίσιμες στιγμές επέδειξε πειθαρχία – ακόμη και όταν στήριξε τον Κασσελάκη.
Το συμπέρασμα που αφήνει το βιβλίο
Το βιβλίο «Ιθάκη» συνιστά μια προσωπική αφήγηση με ειλικρίνεια. Μέσα από τις σελίδες του, ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να εξηγήσει τις αποφάσεις και τα λάθη της κυβέρνησής του, αφήνοντας αιχμές για συνεργάτες και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Το βιβλίο φωτίζει στιγμές έντασης και πίεσης, αποκαλύπτει παρασκηνιακές σκηνές, αλλά κρατά σιωπή σε κρίσιμες πτυχές. Στην ουσία, πρόκειται για ένα έργο που απευθύνεται κυρίως σε όσους γνώρισαν και παρακολούθησαν τα γεγονότα, προσφέροντας εξηγήσεις παρά νέες ανατροπές.