Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας την παραβολή του καλού Σαμαρείτη, συνδυάζει το δώρο της αλληλεγγύης με την ιερατική διακονία. Αρχικά παρομοιάζει τον Σαμαρείτη με τον ίδιο τον Χριστό, τον κατεξοχήν οικτίρμονα και ελεήμονα. Η ανάμειξη του οίνου και του ελαίου εικονίζει την ένωση στο πρόσωπο του Κυρίου της θείας και ανθρώπινης φύσης. Το δέσιμο των πληγών συμβολίζει το δέσιμο του διαβόλου και την απελευθέρωση του ανθρώπου από αυτόν, η δε μεταφορά του ασθενή τη δυνατότητα μετάβασης του ανθρώπου από τη γη στον ουρανό. Το πανδοχείο είναι η Εκκλησία, ο δε πανδοχέας ο απόστολος Παύλος, κατ’ επέκταση δε όλοι οι Απόστολοι και όλοι οι Αρχιερείς όλων των εποχών. Τα δύο δηνάρια που ο καλός Σαμαρείτης δίνει στον πανδοχέα, συμβολίζουν την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε πως ήδη από την εποχή εκείνη τα πανδοχεία δεν ήταν μόνο τόποι φιλοξενίας -ξενοδοχεία- αλλά και μικρά θεραπευτήρια∙ κατά τη βυζαντινή περίοδο τα πανδοχεία, ως μικρά νοσοκομεία, πολλαπλασιάστηκαν και οργανώθηκαν συστηματικότερα.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εμβαθύνει ακόμη περισσότερο και γράφει σχετικά με την προτροπή του Σαμαρείτη προς τον πανδοχέα: «περιποιήσου τοῦτον τὸν ἄνθρωπο, κι ἄν ξοδέψης κάτι ἀκόμα, ἐγὼ θἀ ἐπιστρέψω καὶ θὰ σοῦ τὸ δώσω. Ἐννοεῖ τοῦτο· Φρόντισε, Επίσκοπε και Ιερέα, γιὰ τὸ λαὸ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὰ ἔθνη καὶ τὸν ἐμπιστεύτηκα σὲ σένα μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἐπειδὴ εἶναι ἄρρωστοι οἱ ἄνθρωποι, τραυματισμένοι ἀπὸ τίς ἁμαρτίες, θεράπευσέ τους, θέτοντας ἐπάνω σὰν σιναπισμὸ τοὺς προφητικοὺς λόγους καὶ τὰ εὐαγγελικὰ διδάγματα ἀποκαθιστῶντας τὴν ὑγεία τους μὲ τὶς νουθεσίες καὶ τὶς παρακλήσεις τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ πειθοντάς τους νὰ στέκονται μακρυὰ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ ἀφήσουν τὴν πλάνη τῆς ἁμαρτίας. Ἄν ὅμως κι ἔτσι μείνουν ἀδιόρθωτοι, [...]. Γίνε τὸ πρότυπο καὶ τὸ παράδειγμά τους, μὲ τοὺς λόγους, μὲ τὰ ἔργα σου, τὴ συμπεριφορὰ, τὴν πίστη, τὴν ἀγάπη, τὴ σεμνότητα, γιὰ νὰ ἀκολουθήσουν τὰ ἴχνη σου καὶ νὰ μιμηθοῦν τὴν ἐνάρετη ζωή σου. Κι ἄν κάμης τοῦτο, ἄν ἀπὸ λόγου σου κάμης κάποια προσθήκη λόγων ἤ ἔργων, ἄν δαπανήσης κάτι ἀκόμα, θὰ σοῦ τὸ δώσω στὴ ἐπιστροφὴ δηλαδὴ στὴ δευτέρα παρουσία μου, τὴν ἀνταποδοτική· θὰ σοῦ δώσω μισθὸ τῶν κόπων σου ἄξιο. [...] Αὐτὸς εἶναι τῆς Ἐκκλησίας ὁ καλὸς πανδοχέας, ὅλους τοὺς δέχεται κι ὅλους τοὺς φροντίζει· δὲν ἀπομακρύνει τὸν ἀνήθικο, δὲν ἀπεχθάνεται τὸν ἄθεο, κανένα ἄλλον ἀσεβῆ κι ἀκάθαρτο δὲν ἀποδιώχνει, τοὺς δέχεται ὅλους. Σὰν γιατρὸς πλένει τὶς πληγές, τὶς καθαρίζει καὶ τὶς σφουγγίζει μὲ λουτρὸ ξαναγεννημοῦ. Προσφέρει τούς στυφτικούς λόγους, ὅπως τὸ κρασί, γιὰ νὰ μῆν παρασυρώμαστε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες τῆς ἅγνοιάς μας ἤ τὶς κακίες μας. Καὶ πάλι μᾶς θεραπεύει μὲ παράκληση, σὰν μὲ λάδι ἀλείφοντας τὶς ψυχές μας».
Ας ευχηθούμε και ας προσευχηθούμε με δύναμη για τους ιερείς μας, ώστε, ακολουθώντας τα βήματα του Καλού Σαμαρείτη, να είναι ιερείς σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ας ευχηθούμε και ας προσευχηθούμε με δύναμη να προσέρχονται στην Ιερωσύνη άνθρωποι με φόβο και αγάπη Θεού και πνεύμα θυσίας και προσφοράς για τον άνθρωπο που είναι εικόνα του Θεού.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ. Ν. Θ. Αρχιμανδρίτης Ευάγγελος Υφαντίδης
