γράφει ο
Κώστας Παπακοσμάς
Το Λιμάνι της πόλης της Καβάλας, ο φυσικός του όρμος, χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα για την εξυπηρέτηση των οικισμών της Νεάπολης και της Αντισάρας.
Από τα τέλη του 19ου αιώνα αρχές και λόγω των καπνών ξεκινά η έντονη εμπορική του δράση.
Το πρώτο τεχνητό λιμάνι με κάποια μικρά έργα γίνονται το 1923 από τον εργολάβο Απόστολο Κυρτζή. Νωρίτερα, το 1922, γίνεται η πρώτη μελέτη από τον Ιταλό Αντρούζι που ανασυντάχθηκε από τον καθηγητή του Ε.Μ.Π. Άγγελο Γκίνη.
Τα μεγάλα έργα ξεκινούν όμως το 1929, ήταν η άνοιξη του ..σωτηρίου έτους 1929, τότε γίνεται η εγκατάσταση των συνεργείων της εταιρίας “Θαλασσίων και Υδραυλικών Έργων” που ανέλαβε να κάνει το Λιμάνι.
Εργοτάξιο της η περιοχή που σήμερα είναι τα τσιμέντα “Ηρακλής” πίσω από την Ιχθυόσκαλα και μέχρι το σημερινό Δικαστικό Μέγαρο.
Η περιγραφή της τοπικής εφημερίδας του “ΚΥΡΗΞ” στην Καβάλα , είναι γλαφυρή: “Αρκετά πέρα του συνοικισμού Αγίας Παρασκευής, κοντά στην Καλαμίτσα, παρά την Παναγούδα ημέρας τώρα διακόσιαι περίπου εργατικαί χείρες με το τρύπανον εργάζονται πυρετωδώς.
Η βραχώδης ακτή ευρίσκεται έν κινδύνω. Τέσσερα ή πέντε καψύλια δυναμίτιδος αρκούν για να θρυμματίσουν αρκετά σεβαστους σε όγκον λίθους..”
Πρώτη φροντίδα των συνεργείων η κατασκευή ενός μόλου όπου θα “πιάνουν” οι φορτηγίδες της εταιρείας για να μεταφέρουν τα υλικά στο υπό κατασκευή Λιμάνι.
Μερικά χρόνια μετά, έγινε και ο μόλος που χρησιμοποιήθηκε από τους Μύλους “Γεωργή – Νικολετόπουλου” για την μεταφορά της πρώτης ύλης και των παραγομένων προϊόντων των μύλων.
Για την κατασκευή του πρώτου μόλου η εφημερίδα “ΚΥΡΗΞ” (κυκλοφόρησε στην Καβάλα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1920 και μέχρι το 1933, το αρχείο της είναι, στην Δημοτική Βιβλιοθήκη και η ψηφιακή της μορφή στην Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων) γράφει :“θα έχει μήκος 120 μέτρα και πλάτος 3-4” .. γράφει η εφημερίδα της εποχής και αναλύει τον τρόπο που γίνεται ο εκβραχισμός του βουνού και η δημιουργία του υλικού που χρησιμοποιήθηκε στο Λιμάνι.
“Μια μηχανή παράγουσα αέρα διοχετεύει τούτον με σωλήνα από απόστασιν εκατόν μέτρων στον τόπον των εκβραχισμών, κείμενον ακριβώς εκεί που άρχισε η κατασκευήν του λιμενοβραχίονος. Με την δύναμιν του διοχετευμένου αέρος λειτουργούν ειδικά τρύπανα, απασχολούντα για ένα έκαστον αυτών, δύο εργάτας.
Συγχρόνως άλλοι εργάται μεταφέρουν τους θρυμματισθέντες λίθους και τους ρίπτουν στην θάλασσα για την κατασκευήν του Λιμενοβραχίονος..”
Στον ίδιο χώρο γίνονταν και οι ογκόλιθοι (με τσιμέντο ένωση μικρών λίθων) που χρησιμοποιήθηκαν για κρηπίδωση του Λιμανιού.
Στην ίδια εφημερίδα γίνεται λόγος για τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λάβει η εταιρεία, για πιθανό ατύχημα, με τους δυναμίτες ενώ επισημαίνεται ότι οι εργάτες δουλεύουν 9 ώρες και όχι 8 και ζητά από την εταιρεία να δει το θέμα αυτό προς όφελος των εργατών αλλά και της αγοράς της πόλης..
Οι μόλοι και τα κρηπιδώματα κατασκευάστηκαν πριν τον Β. Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ η επιμήκυνση του υπήνεμου μόλου και οι επιχώσεις βόρεια του υπήνεμου μόλου έγιναν μετά τον πόλεμο, στις δεκαετίες 1950 και 1960.
