γράφει ο
Κώστας Παπακοσμάς
Ένα έγγραφο στο αρχείο του Ιδρύματος Ελευθερίου Βενιζέλου αφορμή για την ιστορική αναζήτηση με επίκεντρο την αγαπημένη μας πόλη την Καβάλα.
Σύμφωνα με το έγγραφο αυτό η Καβάλα είναι η 5η πόλη σε πληθυσμό στην Ελλάδα, μετά την απογραφή που είχε γίνει το 1928, συγκέντρωνε 49.980 πολίτες..
Η απογραφή εκείνη η πρώτη μετά την μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών διαπίστωσε ότι ο συνολικός πραγματικός πληθυσμός της χώρας ανήλθε στους 6.204.684 κατοίκους.
Η συνολική επιφάνεια κατά την απογραφή ήταν 129.281 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μειωμένη σε σχέση με την προηγούμενη απογραφή, λόγω των απολεσθέντων εδαφών (Ανατολική Θράκη, Ίμβρος, Τένεδος) μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Στο Νομό Καβάλας διέμεναν 119.140 άτομα .. ενώ το 1920 (τελευταία απογραφή 81.824).
Στην απογραφή του 1928 οι πολίτες του Νομού που δηλώθηκαν ώς πρόσφυγες ήταν 69292. Η απογραφή είχε γίνει στις 15 και 16 Μαΐου 1928. Στο ενδιάμεσο, με το Ν.Δ. της 31ης Μαρτίου 1925 «Περί οργανώσεως Γ.Σ.Υ.Ε.», (ΦΕΚ 82/31.03.1925) ιδρύθηκε ως αυτοτελής Αρχή, αντί των διασκορπισμένων σε διάφορα Υπουργεία στατιστικών υπηρεσιών, η Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος που, μεταξύ άλλων, είχε την ευθύνη διεξαγωγής των Απογραφών στην Ελλάδα. Είχαμε όμως και μια απογραφή Προσφύγων το 1923, αυτή είχε γίνει το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου του 1923, με συνεργασία των Υπουργείων Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως, έγινε η απογραφή των προσφύγων που ήρθαν στη Χώρα από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη.
Η απογραφή ήταν προαιρετική και διενεργήθηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή αλλά πριν την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης. Τα αποτελέσματά της (αριθμός απογραφόμενων προσφύγων κατά διοικητικές περιφέρειες και οικισμούς με διάκριση κατά φύλο) δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της 22ας Οκτωβρίου 1923, χωρίς, όμως, τα υπόλοιπα δημογραφικά χαρακτηριστικά που είχαν ζητηθεί. Το σύνολο των προσφύγων που απογράφηκαν ήταν 786.431, εκ των οποίων 351.313 άντρες και 435.118 γυναίκες.
