Σήμερα Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου η τελετή παράδοσης – παραλαβής του κλεμμένου από τους Βουλγάρους κειμηλίου της μονής Παναγίας Εικοσιφοίνισσας.
Το κειμήλιο θα παραδώσει ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος μέσω ΗΠΑ το οποίο θα τοποθετηθεί στο ιστορικό σκευοφυλάκιο της μονής. Θα τον συνοδεύουν επιχειρηματίες από τις ΗΠΑ και η τελετή θα γίνει στον πραύλιο χώρο του μοναστηριού.
Πρόκειται για χειρόγραφο βυζαντινό Ευαγγέλιο που είχαν υφαρπάξει βουλγαρικές δυνάμεις από μοναστήρι της Δράμας, το 1917.
Το ιστορικό αυτό κειμήλιο χρονολογείται γύρω στον 10ο και 11ο αιώνα.
Μια Οδύσσεια και η Ιθάκη!
Η απόφαση του Μουσείου της Βίβλου για τον επαναπατρισμό του χειρογράφου που οι ιδρυτές του απέκτησαν σε δημοπρασία των Christie’s το 2011, έχει ουσιαστική αλλά και συμβολική σημασία, καθώς επιβεβαιώνει έμπρακτα την επιθυμία του συγκεκριμένου μουσείου να αποδώσει στους νόμιμους ιδιοκτήτες αντικείμενα που περιέχονται στη συλλογή του, τα οποία έπειτα από διερεύνηση χρόνων αποδείχθηκε ότι είχαν ύποπτη προέλευση – στα υπό συζήτηση αποκτήματα περιλαμβάνονται επίσης έργα από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο, όπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των NYT. Πρόκειται για μια πολιτική που αποκαθιστά αδικίες αιώνων και o εκπρόσωπος του μουσείου Τζέφρι Κλόα εξέφρασε στο ίδιο δημοσίευμα την ελπίδα του πως η επιστροφή του συγκεκριμένου κώδικα θα ενθαρρύνει και άλλα ιδρύματα να αποδώσουν στο μοναστήρι κλεμμένα χειρόγραφα.
Έτσι, γίνεται ένα σοβαρό βήμα για τη δικαίωση του πολύχρονου αιτήματος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προς το Πανεπιστήμιο του Πρίστον για την ανάκτηση πέντε ακόμη χειρογράφων βυζαντινής εποχής, που πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι λεηλατήθηκαν από την Παναγία Εικοσιφοίνισσα.
Συγκεκριμένα, με επιστολή του 2015 προς το πανεπιστήμιο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ζητεί τον επαναπατρισμό των «Χειρογράφων της Κοσινίτσας στη Μονή, όπου θα αποθηκευτούν, θα συντηρηθούν και θα διατεθούν στο κοινό για μελέτη και επίσκεψη».
Όπως αναφέρεται στην ίδια επιστολή, βουλγαρικά στρατεύματα εισέβαλαν στη μονή στις 27 Μαρτίου 1917 και λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη. Ολα τα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στη Σόφια κατά τη διάρκεια του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου. Το 1923, με τη Συνθήκη του Νεϊγύ, η Βουλγαρία παραχώρησε στην Ελλάδα τα εδάφη της στη Θράκη και υποχρεώθηκε να επιστρέψει στη χώρα –όπως άλλωστε και στις Σερβία, Κροατία, Σλοβενία και Ρουμανία– όλα τα αντικείμενα που είχαν κλαπεί κατά τον πόλεμο. Σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης, η Βουλγαρία επέστρεψε στην Ελλάδα 259 χειρόγραφα και άλλα κειμήλια, ωστόσο ήταν λιγότερα από τα κλαπέντα. Πολλοί από τους θησαυρούς είχαν στο μεταξύ πουληθεί σε βιβλιοθήκες και συλλογές της Δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Από τη δεκαετία του 1930, και ύστερα από εισήγηση του τότε διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας στο Πέμπτο Διεθνές Συνέδριο Βυζαντινών Σπουδών, έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία δεκαετιών από μελετητές και κυβερνητικούς αξιωματούχους για την αναζήτηση και διευκόλυνση της επιστροφής των συγκεκριμένων μεγάλης αξίας κειμηλίων.
(Πηγή: Παγγαιόραμα)
