γράφει ο
Μιχάλης Λυχούνας*
Για την Οδό Κύπρου. Τα πρόσφατα κείμενα των Χ. Κουκούλη και Αργ. Μπακιρτζή επανέφεραν με ορμή στη δημόσια συζήτηση το μέλλον του κτίσματος του πρώην συλλόγου καπνεμπόρων στο πέρας της οδού Κύπρου.
Στο μέλλον του συμφύρονται τρία εντελώς διακριτά ζητήματα. Η έδρα του κειμηλιαρχείου της Ι.Μ.Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου, η έδρα της Στέγης Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών και το βασικότερο η εικόνα του ομορφότερου δρόμου της πόλης, της οδού Κύπρου.
1. Η Μητρόπολη θεωρεί πως με επάρκεια θα καλύψει τη στεγαστική ανάγκη έκθεσης της συλλογής της στο υπάρχον κτίριο με προσθήκη ορόφου. Δεν το γνωρίζουμε. Παραβλέπω την προσωπική και θεσμική ενόχληση πως για ένα τέτοιο ζήτημα η τοπική υπηρεσία και οι άνθρωποί της (όσο γνωρίζω) ούτε ενημερώθηκαν, ούτε συμμετείχαν στον προβληματισμό και προγραμματισμό μιας τόσο σημαντικής κίνησης και επιβλήθηκε αποικιοκρατική μελέτη γραφείου Θεσσαλονίκης (ο Σεβασμιώτατος δεν είναι έξαρχος της Θεσσαλονίκης, αλλά επίσκοπος Καβάλας) και αναρωτιέμαι πια είναι η πρόβλεψη για έναν τέτοιο αποθετήριο μνήμης στο μέλλον.
Η προτεινόμενη μετατροπή του εκθέτει το σύνολο του υλικού, τι θα γίνει αν προκύψει άλλο, ποια είναι η μελέτη προσβασιμότητας στην οδό Κύπρου μετά τις ατυχείς κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που μετέτραψαν το μόνο δρόμο της πόλης που θα έπρεπε να ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΘΕΙ σε οδό βαριάς κυκλοφορίας;
Το παράδειγμα του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης που ατύχησε από τις δυνατότητες πρόσβασης και με τις καταχρηστικές πρακτικές του ενοικιαστή του πάρκινγκ (ΣΕ ΠΡΟΦΑΝΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ) έχει ουσιαστικά απωλέσει την πρόσβαση λεωφορείων και μειώσει την επισκεψιμότητα είναι χαρακτηριστικό μιας έλλειψης σωστού σχεδιασμού.
Πού θα σταματούν οχήματα (έστω και μικρά) στην Κύπρου για επίσκεψη στο κειμηλιαρχείο; Υπάρχει μελέτη και αδειοδότηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες; Υπήρξε δημόσια συζήτηση για μια τέτοια παρέμβαση στο συγκεκριμένο σημείο; Ενημερώθηκε ο Δήμος;
2. Το ζήτημα της Στέγης. Είναι απόλυτο σφάλμα ο συλλογισμός πως η κήρυξη του κτίσματος του Μπάτση και η ματαίωση της μετατροπής του σε κειμηλιαρχείο αποτελεί αυθωρεί και παραχρήμα πασαπόρτι για την παραμονή του Συλλόγου εντός του ΚΗΡΥΓΜΕΝΟΥ πλέον κτίσματος. Αντιθέτως! Η κήρυξη επιφέρει δεσμεύσεις που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ο σύλλογος, που ουσιαστικά χρησιμοποιεί το κτίσμα σε θεσμικό κενό.
Μπορεί να θεωρεί πως η Μητρόπολη βρίσκεται πίσω από τις κινήσεις της Πυροσβεστικής και άλλων φορέων ελέγχου, αλλά η πραγματικότητα είναι πως με τις σύγχρονες προδιαγραφές πολλές από τις δράσεις γίνονται στον αέρα! Δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις συνάθροισης κοινού.
Άλλωστε η κήρυξη δεν θα αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς και προφανώς θα τεθεί το ερώτημα, ποιος θα πληρώσει και θα πληρώνει τις εργασίες συντήρησης του κτίσματος (ελπίζω να προβλέπουν την απομάκρυνση σύντομα της ιδιαίτερα κακόγουστης φωτεινής πινακίδας της Μητρόπολης).
Αν η επιθυμία είναι να συνεχιστεί η κατάσταση παρακμής που υπάρχει σήμερα με την κατεστραμμένη είσοδο επί της Κύπρου, την εγκατάλειψη του άνω ορόφου και τη βρώμα και δυσωδία (ουδέν σχόλιο για το πολιτιστικό επίπεδο με τα αποτσίγαρα και τους καφέδες) κατά μήκος της δυτικής πλευράς, αυτό δε θα με βρει σύμφωνο.
Η ΣΤΕΓΗ μπορεί να βρίσκεται σε μια περίοδο προσωρινής ανάταξης από τον μακροχρόνιο ρόγχο (να στείλουν ανθοδέσμη στον Στέφανο), αλλά η φθίνουσα πορεία της δεν κρύβεται. Ούτε έχει δυνάμεις, ούτε έχει να επιδείξει φροντίδα του κτίσματος καλή (τα πλαστικά κουφώματα και η φτηνιάρικη πόρτα είναι ενδεικτικά). Άρα σε κάθε περίπτωση, πρέπει να συζητηθεί σοβαρά το μέλλον του κτίσματος, ελπίζω ως έχει.
3. Η οδός Κύπρου και η περιοχή της. Ενώ η ασχήμια της αισθητικής σοσιαλιστικού ρεαλισμού αναμόρφωσης της πλατείας καπνεργάτη συνεχίζεται, οι εργαζόμενοι στην οδό Κύπρου βιώνουμε τη μεταβολή της οδού σε οχετό κυκλοφορίας από το πάρκινγκ της Δημ. Βιβλιοθήκης και των οχημάτων από την περιοχή του Δημαρχείου.
Ο δρόμος που θα έπρεπε να φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού έχει μεταβληθεί σε ένα ατελείωτο καφενείο με μεγάλη κίνηση.
Το δεύτερο δημαρχείο (Wix) έχει μείνει στο έλεος του Θεού και φθίνει ταχύτατα, η μονή Λαζαριστών έχει χαθεί ανάμεσα σε τραπεζοκαθίσματα κα η αίθουσα εκθέσεων/εκδηλώσεων στο ισόγειο της Μεγάλης Λέσχης έχει τις πιο αισθητικά πρόστυχες υποδομές (άθλια κακοβαμμένα ξύλινα πανώ) στην πόλη.
Το μέγαρο Τόκου κρατιέται με νύχια και με δόντια και μετά ακολουθεί η Στέγη σε μέτρια κατάσταση. Σε αυτό το σύνολο έρχεται να προστεθεί ένα ογκώδες κτίσμα κατά την πρόταση της μητρόπολης, που θα επιβαρύνει και δε θα προσθέσει τίποτα, παρά θα θάψει το παρακείμενο Μέγαρο Τόκου.
Οι εγκρίσεις των αρμόδιων υπηρεσιών και συμβουλίων θα είναι μνημεία ντροπής και αισθητικού ευτελισμού. Είναι ηλίου φαεινότερο πως όχι μόνο δεν θα είναι ευτυχής εξέλιξη, αλλά θα έπρεπε με την ευκαιρία να προκαλέσει μια συζήτηση για το καλύτερο σύνολο που έχει διασωθεί στην πόλη και σε αυτό βέβαια εντάσσεται και το κλειστό ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ σχολείο της Δημαρχίας (πρώην 10ο).
Ο Δήμος, που κατά απαράδεκτο τρόπο δεν έχει πάρει θέση στο δημόσιο διάλογο και αφήνει το κτίριο του ΔΗΠΕΘΕ να σαπίζει, οφείλει να αναλάβει την ευθύνη αυτής της συζήτησης....
*O Μιχάλης Λυχούνας είναι αρχαιολόγος
