Παρουσία πολλών στελεχών της τοπικής ΝΔ αλλά και κατοίκων της περιοχής, τελέστηκε το πρωί της Κυριακής 20 Νοεμβρίου 2022, στην Μουσθένη, το μνημόσυνο του Νίκου Μάρτη ο οποίος είχε διατελέσει βουλευτής Καβάλας και υπουργός βορείου Ελλάδος.
Το μνημόσυνο οργάνωσε η νομαρχιακή επιτροπή Καβάλας της ΝΔ (ΔΕΕΠ) μετά από μια πρωτοβουλία του προέδρου του χωριού Γιώργου Σεχτανίδη.
Το μνημόσυνο τέλεσε ο μητροπολίτης Ελευθερούπολης Χρυσόστομος και το παρών έδωσαν μεταξύ άλλων ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, οι βουλευτές Γιάννης Πασχαλίδης και Μακάριος Λαζαρίδης, ο δήμαρχος Παγγαίου Φίλιππος Αναστασιάδης, ο πρώην αντιπεριφερειάρχης Θόδωρος Μαρκόπουλος, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Καβάλας Μάρκος Δέμπας κ.α.
Παρών ήταν και ο γιος του πρώην υπουργού Νίκου Μάρτη.
Σχετικά με το μνημόσυνο, ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος είπε:
«Τιμήσαμε σήμερα τη μνήμη του ευπατρίδη πρώην υπουργού Νικολάου Μάρτη στη γενέτειρα του, την Μουσθένη Παγγαίου. Η παρακαταθήκη που μας έχει αφήσει είναι μεγάλη και πολύτιμη».
Ο πρόεδρος της ΔΕΕΠ (ΝΟΔΕ) Καβάλας της ΝΔ Μπάμπης Δράκος είπε:
Το μεγάλο ευχαριστώ στον αείμνηστο Νικόλαο Μάρτη ...
Σήμερα , μέρα που είναι...
Λίγοι είναι οι πολιτικοί που συνδυάζουν τα χαρίσματα του αείμνηστου Νικόλαου Μάρτη. Λίγοι είναι και εκείνοι που συμμετείχαν σε δύο τόσο σημαντικές περιόδους για τις πολιτικές εξελίξεις της χώρας και ταυτόχρονα έχουν υπηρετήσει την πατρίδα και σε μια μακρά επώδυνη περιπέτεια, όσο αυτή του Β' παγκοσμίου πολέμου και της γερμανικής κατοχής της χώρας.
Ελάχιστοι τέλος είναι εκείνοι που συνδύασαν τόσο έντονη πολιτική και εθνική δράση με τη μελέτη και τη λογιοσύνη του Νικόλαου Μάρτη, καρπός της οποίας ήταν και το γνωστό βιβλίο για την παραχάραξη της ιστορίας της Μακεδονίας.
Ο Νικόλαος Μάρτης παιδί του Παγγαίου γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια της ένταξης της Μακεδονίας στον εθνικό κορμό, το 1915 στη Μουσθένη. Σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και νεαρό πτυχιούχο τον βρήκε ο πόλεμος.
Διέφυγε στην Αίγυπτο και πολέμησε και στην Ιταλία. Άρχισε να δικηγορεί, αλλά γρήγορα αφοσιώθηκε στα κοινά και εκλέχτηκε βουλευτής με τον Ελληνικό Συναγερμό αρχικά, την Ε.Ρ.Ε. αργότερα και ολοκλήρωσε την πολιτική καριέρα με την Νέα Δημοκρατία.
Ο Νικόλαος Μάρτης συντάχθηκε με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή σε δύο πολύ κρίσιμες και σημαντικές περιόδους, όπως ανέφερα.
Επρόκειτο για μια συμπαράταξη που στηριζόταν στα κοινά οράματα, στις κοινές αρχές και τις φιλοδοξίες για τον τόπο.
Τους δύο νέους άλλωστε πολιτικούς ένωνε και η καταγωγή από τη γη της Μακεδονίας και του Παγγαίου. Κατά την πρώτη περίοδο ο Νικόλαος Μάρτης υπηρετεί ως γενικός γραμματές υπουργείου, υφυπουργός και αργότερα υπουργός σε κρίσιμα υπουργεία, όπως το βιομηχανίας.
Ο αγώνας του Κωνσταντίνου Καραμανλή να βγάλει τη χώρα και την κοινωνία από την υπανάπτυξη και να την εντάξει στον κύκλο των προηγμένων εθνών θα συνεπάρει το Νίκο Μάρτη, που με όλες τις δυνάμεις και τις εξαιρετικές ικανότητές του θα υπηρετήσει τον εθνικό σκοπό της ανάπτυξης με κάθε τρόπο.
Αντιλαμβάνεται και τις ανάγκες των παραδοσιακών κλάδων της οικονομίας, αλλά και των νέων οριζόντων και έτσι είναι από τους πρωτοπόρους της μετατροπής της χώρας σε τοπίο για κινηματογραφικές ταινίες.
Η ταραγμένη δεκαετία του 60 θα τον βρει βουλευτή και μετά τη δικτατορία θα επανεκλεγεί με τη Νέα Δημοκρατία του Κ. Καραμνλή για να υπηρετήσει από ένα άλλο μετερίζι, αυτό του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος το όρμα της ένταξης της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ. Μια απόφαση και ένα κατόρθωμα που παραμένει κεντρική επιτυχία του νεοελληνικού κράτους.
Η πολιτική του αποστρατεία
του έδωσε περισσότερο χρόνο για να αφοσιωθεί στα συγγραφικά του καθήκοντα και ιδιαίτερα στην υπεράσπιση της ελληνικότητας της Μακεδονίας.
Τόσο ως μακεδόνας, όσο και ως έξυπνος πολιτικός έβλεπε τους κινδύνους από τον αλυτρωτισμό των σκοπιανών και την εργαλειοποίηση του θέματος από τον Τίτο και με τον τρόπο του είχε από νωρίς προειδοποιήσει για τους μελλοντικούς κινδύνους που θα επέφερε η διαστρέβλωση της ιστορίας.
Η ιστορία των δικαίωσε πλήρως. Ακόμη και η τελευταία δήθεν συμφωνία με το κρατίδιο βόρεια των ελληνικών συνόρων βρίθει ανακριβειών και ανιστόρητων ισχυρισμών, όπως φανερώνουν και τα προβλήματα με τη Βουλγαρία, ενώ αφήνει ανοιχτά περισσότερα ιστορικά προβλήματα από όσα δήθεν κλείνει.
Θα μπορούσα να μιλάω για ωρες για τον Νικόλαο Μάρτη.
Τόσο γιατί ο ίδιος ήταν μια πλούσια προσωπικότητα, όσο και γιατί δραστηριοποιήθηκε σε μια πλούσια σε σημαντικά γεγονότα περίοδο.
Η συγκρότηση του σε προσωπικό και πολιτικό επίπεδο, η ευρυμάθεια και αν μου επιτρέπεται η ελληνομάθεια του, αποτελούν πρότυπα που δυστυχώς τείνουν να εκλείψουν στις μέρες. Ίσως και γι' αυτό ενώ έχουν περάσει τόσα χρόνια από την αποχώρησή του από τα κοινά, αλλά και από τη ζωή, η απουσία του παραμένει έντονη.
Είναι η απουσία των ανθρώπων με ουσία που υπηρετούσαν την πατρίδα με πολλά προσόντα και υψηλά ιδανικά.
Η Νέα Δημοκρατία δεν ξεχνά τους ανθρώπους που άφησαν το στίγμα τους στο πέρασμα τους από τη ζωή. Που κόσμησαν την πολιτική σκηνή και τίμησαν και την ιδιαίτερη τους πατρίδα προσφέροντας στην Ελλάδα.
Γι' αυτό και βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στη Μουσθενη, για να πούμε γι ακόμη μία φορά το μεγάλο ευχαριστώ στον αείμνηστο Νικόλαο Μάρτη, το μεγάλο παγγαιώτη που διέπρεψε εν ζωή και δικαιώνεται και μετά θάνατον.
Αιωνία του η μνήμη.
Ποιος ήταν
Ο Νικόλαος Μάρτης του Κωνσταντίνου είχε γεννηθεί το 1915 στη Μουσθένη Παγγαίου το 1915 και απεβίωσε πλήρης ημερών το 2013.
Ήταν δικηγόρος και πολιτικός. Εκλέχθηκε βουλευτής Καβάλας σε διάφορες περιόδους και διετέλεσε υφυπουργός Εμπορίου, υπουργός Βιομηχανίας και υπουργός Β. Ελλάδος.
Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Άσκησε τη δικηγορία από το 1946. Αναμίχθηκε με την πολιτική και το 1951 εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Καβάλας με το κόμμα Ελληνικός Συναγερμός.
Επανεκλέχθηκε στην ίδια περιφέρεια με την τότε Ε.Ρ.Ε. το 1956, το 1958, το 1961, το 1963 και, αργότερα, το 1974 και 1977 με τη Νέα Δημοκρατία.
Στις παραπάνω περιόδους διετέλεσε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Βορείου Ελλάδος κατά την περίοδο 1955-1956, υφυπουργός Εμπορίου (1956-1958), υπουργός Βιομηχανίας (1958-1961) και υπουργός Β. Ελλάδος (από το 1974 μέχρι το 1981).
Ο Νικόλαος Μάρτης είχε λάβει μέρος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως έφεδρος αξιωματικός πυροβολικού, υπηρετώντας επί 7 χρόνια (83 μήνες).
Με την εισβολή των Γερμανών διέφυγε μέσω του Αγίου Όρους σε νήσους απ΄ όπου και πέρασε στην Κρήνη και από εκεί έφθασε στην Αίγυπτο (Ιούνιος 1941).
Συμμετείχε στις μάχες του Ελ Αλαμέιν με την 1η Ελληνική Ταξιαρχία και του Ρίμινι (Ιταλίας) με την 3η Ορεινή Ταξιαρχία.
Στο κίνημα του Δεκεμβρίου 1944 έλαβε μέρος με την Ταξιαρχία του Ρίμινι. Είχε τιμηθεί με πολλά παράσημα, μεταξύ των οποίων με τον Ταξιάρχη του Φοίνικα, τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ Τάξης, τρία μετάλλια εξαιρέτων πράξεων, Χρυσό Σταυρό Αγίου Μάρκου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, καθώς και με παράσημα ξένων χωρών.
Ήταν συγγραφέας και του βιβλίου «Η πλαστογράφηση της ιστορίας της Μακεδονίας», που το 1985 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Ο Νικόλαος Μάρτης ομιλούσε αγγλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Αθήνας.