γράφει ο
Κώστας Παπακοσμάς
Στην κεντρική πλατεία “Ελευθερίας” η εικόνα ήταν διαφορετική τα παλιά τα χρόνια.
Αρκετά μικρότερη από ότι σήμερα, σχεδόν στο ύψος των σημερινών σιντριβανιών υπήρχε η οδός Αμπάς Χιλμή ξεκινούσε από την διασταύρωση της με την οδό Δοϊράνης και κατέληγε μέχρι την διασταύρωση της με την Παύλου Μελά*.
Η οδός αυτή μετονομάσθηκε Κωστή Παλαμά στη δεκαετία του 1950 και συνεχίζει μέχρι την οδό Αβέρωφ. Όσο για το τμήμα της στην πλατεία καταργήθηκε και ο ζωτικός αυτός χώρος ενσωματώθηκε στην πλατεία.
Μόνιμος βραχνάς όλων όσων κατοικούσαν στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου, στο κέντρο της πόλης, αλλά και αυτών που είχαν τις δουλείες τους εκεί, ήταν το ρέμα.
Όταν φούσκωνε έπαιρνε τα πάντα στο πέρασμα του. Τα τραπεζάκια του “Κεντρικού” τα μάζευαν από την παραλία ενώ οι άνδρες έπαιρναν στις πλάτες τους τις γυναίκες για να τις περάσουν από την μία πλευρά της πλατείας στην άλλη.
Το “Κεντρικό” στο ισόγειο του Επιμελητηρίου ήταν το πιο φημισμένο καφέ-εστιατόριο αλλά και κέντρο διασκέδασης. Εκεί συναντούσες όλη την…καλή κοινωνία της πόλης, το καλοκαίρι δε τα τραπεζάκια κατέκλυζαν την πλατεία αλλά και την οδό Ιωνος Δραγούμη.
Ο δρόμος αυτός για μικρό χρονικό διάστημα είχε ονομασθεί “Επαναστάσεως 1922”.
Οι “φίρμες” της εποχής έρχονταν στο Κεντρικό ,όπως η Ζωζώ Σαπουντζάκη στη δεκαετία του 1960. Οι αδελφοί Τράντα ο Ζήσης και ο Παρασκευάς ήταν οι δημιουργοί του καταστήματος αυτού.
Τα τσιγάρα τα πουλούσαν με το κομμάτι αφού λίγοι ήταν αυτοί που είχαν την δυνατότητα να αγοράσουν πακέτο. Φημισμένο ήταν το καφενείο των κυνηγών, ο φούρνος του “Στεφανίδη” ο Καλαιτζής ο γανωτής αλλά και το “χάνι” που βρίσκονταν μεταξύ των οδών Ολυμπιάδος και Γαλλικής Δημοκρατίας, κοντά στα Δικαστήρια
Εκεί όπου είναι η Εθνική Τράπεζα, στην πλατεία ,υπήρχε αρχικά ο θερινός κινηματογράφος “Έσπερος” στη συνέχεια χτίστηκε το ξενοδοχείο “Αστέρας” , στο ισόγειο του οποίου λειτούργησε και η Τράπεζα και στη συνέχεια αφού γκρεμίστηκε το ξενοδοχείο έγινε αποκλειστικά το νέο κτίριο της τράπεζας.
Θερινός κινηματογράφος υπήρχε και στον διπλανό χώρο (σήμερα είναι το τουριστικό περίπτερο του Δήμου Καβάλας) και ονομάζονταν “Ζέφυρος”. Τα θερινά “Ολύμπια” ήταν στην παραλία (γωνία Φιλικής Εταιρείας με Αβέρωφ) η “Ροδόπη” στη θέση του σημερινού χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων ενώ θερινοί κινηματογράφοι υπήρχαν ακόμα στη περιοχή του Τιμίου Σταυρού (οδός Αγίου Αθανασίου) αλλά και στην Καλαμίτσα στη περιοχή “Πλατανάκια” (σήμερα πίσω και αριστερά του κλειστού γυμναστηρίου).
Ξενοδοχείο υπήρχε στο κέντρο της πόλης, στις αρχές του εικοστού αιώνα, που λεγόταν αρχικά BRISTOL και αργότερα KATHE, όπως με πληροφόρησε ο Θόδωρος Λυμπεράκης μια και “εντόπισε” σχετικό δημοσίευμα στη γαλλόφωνη, εβραϊκή εφημερίδα Journal de Salonique της 3-2-1898 που κυκλοφορούσε στην Θεσσαλονίκη.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι το ξενοδοχείο βρισκόταν στο κέντρο της πόλης, απέναντι από το πρακτορείο του Lloyd και δίπλα στο πρακτορείο της (ναυτιλιακής) εταιρίας Mahsousse.
Ο Στέλιος Μάλτσος γράφει για τον κινηματογράφο ΈΣΠΕΡΟ ότι είχε καλύψει τα ξύλινα κάγκελα του με αγιόκλημα και γιασεμί.
Ο Μανόλης Τοματσόπουλος Καβαλιώτης που ζει μόνιμα στην Θεσσαλονίκη με γράφει για μια από τις φωτογραφίες (1.) που αναρτούμε: “Αυτή η φωτογραφία είναι στην διάρκεια της Βουλγαρικής κατοχής 1941-1944, στην πρώτη δεξιά οδό των Σπετσών και προς το τέλος, βλέπουμε το διώροφο "Ξενοδοχείο Κασούρη".
*Ο Αμπάς Χιλμή ήταν διάδοχος του Μεχμέτ Αλί, επί του Αμπάς Χιλμή Εμπν Τουσούν, εγγονού του, που τον αγαπούσε πολύ, ο Μεχμέτ Αλί, και του έδωσε πολύ επιμελημένη ανατροφή, ίσως επειδή ο πατέρας του ήταν γιος του και είχε φονευθεί στη μάχη της Ρωζέττας, πέθανε ο Μεχμέτ Αλή στην Αλεξάνδρεια, στο ανάκτορο του Ράς ελ Τιν, στις 2 Αυγούστου του 1849.
