γράφει ο
Πολύγνωτος Παπαοικονόμου
Ο αρχαίος πύργος στην περιοχή της Θυμωνιάς στην Θάσο βρίσκεται στο ΝΑ τμήμα του νησιού στην κορυφή ενός ασβεστολιθικού λόφου και έχοντας διάμετρο 20 μέτρων (15 μέτρων εσωτερική) και διατηρημένο ύψος 3,5 μέτρων στο μεγαλύτερο του μήκος χαρακτηρίζεται άκρως εντυπωσιακός.
Ο μεγάλός αριθμός αρχιτεκτονικών μελών που βρίσκονται σε όλη την περιοχή περιμετρικά του, μαρτυρεί τόσο το μεγάλο αρχικό του ύψος όσο και την ελκυστική δυνατότητα αναστήλωσης και αξιοποίησής του.
Στην ανατολική κατεύθυνση του πύργου διακρίνεται είσοδος με τρίγωνο σχηματισμό στο υπέρθυρό της (θυμίζει μυκηναϊκό τύπο). Ο πύργος της Θυμωνιάς βρίσκεται δίπλα σε αρχαία λατομεία μαρμάρου στην θέση Αλυκές και Ντεμίρ Χαλκάς και στο ομώνυμο λιμάνι φόρτωσης.
Χρησίμευε για την άμυνα των αρχαίων οικισμών της περιοχής σε περίπτωση εχθρικών επιθέσεων στα λατομεία και ορυχεία της περιοχής των Αλυκών.
Σύμφωνα με την έρευνα του Antony Kozelj η χρονολόγηση της κτίσης του ανάγεται στην αρχαϊκή περίοδο( 7ου - 6ου αιώνα π.χ.)
Άξιο αναφοράς είναι ότι, η συγκριτική μελέτη του John H. Young του Πανεπιστημίου Hopkins το 1956, που περιλαμβάνει 80 πύργους στον χώρο του Αιγαίου και των παραλιών του χαρακτηρίζει πύργους με διάμετρο 12 και 13 μέτρων ως πολύ μεγάλους και έναν στην Σίφνο με 14 μέτρα ως τον μεγαλύτερο.
Είναι σαφές ότι ο πύργος της Θυμωνιάς στην Θάσο (με διάμετρο 20 μέτρα) δεν συμπεριλαμβάνεται στην σχετική λίστα ,γεγονός που ο ίδιος ο ερευνητής νοιώθει την ανάγκη να το σημειώσει , τονίζοντας την μοναδικότητα του συγκεκριμένου πύργου στον χώρο του Αιγαίου.
Παρ όλα αυτά ο αρχαϊκός πύργος της Θυμωνιάς παραμένει άγνωστος και δεν έχουν πραγματοποιηθεί ως σήμερα οι απαραίτητες αναστηλωτικές επεμβάσεις και εργασίες (μελέτη στατικότητας του κτηρίου) για την προστασία του μνημείου και την ανάδειξη του.
Βιβλιογραφία:
Δ' Συμπόσιο Θασιακών μελετών, 2005
Ο κυκλικός πύργος της Θυμωνιάς, Κωνσταντίνος Βλαστάρης, Κωνσταντίνος Λόβουλος, Henryk Skolimowfski
