γράφει ο
Κώστας Παπακοσμάς
Η προσωπική απόσταση από τα διαδραματιζόμενα σήμερα στην αυτοδιοίκητή πορεία της πόλης ίσως και ήταν και ευκαιρία να ασχοληθώ με περισσότερο “πάθος” με την ιστορία αυτής της πόλης. Το σημείωμα που ακολουθεί αφορά την διαχρονική διαδρομή του σταθμευτηρίου της “Ροδόπης”.
Θα πιάσουμε το κουβάρι της ιστορίας του πολύπαθου χώρου … εδώ και έναν αιώνα περίπου . Οι χρήσεις του, όπως ο κινηματογράφος , οι αποθήκες του Στρατού , τα φιλόδοξα σχέδια για Μέγαρο Πολιτισμού , η “φιλοξενία” της λαϊκής αγοράς , των υπεραστικών λεωφορείων , των Ι.Χ. αλλά και η αισθητική και βιοκλιματική του αλλαγή.
Ο χώρος διαμορφώθηκε με το πέρασμα του χρόνου αφού στις αρχές του αιώνα ήταν η .. ακτή που σταδιακά .. έδωσε τη θέση της στη ..γη και σε δραστηριότητες . Αυλή του θερινού κοσμικού κέντρου των Αδελφών Καρασμάνη και από τα πρώτα σημεία που απέκτησαν … τηλεφωνική σύνδεση (μάλιστα με ειδικό Φ.Ε.Κ.) .
Θερινός κινηματογράφος, στη συνέχεια με την επίβλεψη του Στρατού που δημιούργησε και δυο μικρές αποθήκες. Η κατασκευή της οδού Βενιζέλου και η διαμόρφωση του Δημοτικού Κήπου , από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 που έφερε την ονομασία “πλατεία Στ. Μαυρομιχάλη” περιορίζουν τον αρχικό χώρο της “Ροδόπης” που είναι στο μεγαλύτερο μέρος του ιδιοκτησίας της Δ.Α.Π. (το 7126 ανταλλάξιμο οικόπεδο).
Το 1949 ο Δήμος Καβάλας με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου παραχωρεί ένα άλλο οικόπεδο, απέναντι ακριβώς από την «Ροδόπη» για την δημιουργία Στρατιωτικής Λέσχης στην Καβάλα (η Λέσχη των Αξιωματικών Φρουράς Καβάλας στεγάζονταν τότε στο κτίριο της Φιλοπτώχου στη “ Μεγάλη Λέσχη” ).
Τα επόμενα χρόνια οι Δημοτικοί άρχοντες οραματίζονται την δημιουργία Δημοτικού Θεάτρου στο χώρο έμπροσθεν του Δημοτικού Κήπου και ξεκινούν αλληλογραφία με το Στρατό αρχικά και με την Δ.Α.Π. στη συνέχεια για την απόκτηση του.
Ο Στρατός αρχικά εκτιμά την αξία του χώρου και των κτισμάτων στις 192.000 δραχμές όμως ..“ χάρις εις στην επιδειχθήσαν εκ μέρους της ανωτάτης στρατιωτικής διοικήσεως κατανοήσεως επετύχομεν την δωρεάν παραχώρησιν ημίν των εν λόγω κτισμάτων υπογραφέντος σχετικού πρωτοκόλλου..”.
Το 1956 ο Δήμος Καβάλας αποφασίζει να αγοράσει το χώρο από την Δ.Α.Π και ξεκινά την καταβολή των πρώτων δόσεων οι οποίες ολοκληρώνονται στις 2 Ιανουαρίου του 1977 με το ποσό των 36.743 δραχμών.
Το 1957 με Βασιλικό Διάταγμα εγκρίνεται η δημιουργία Νομικού Προσώπου από τον Δήμο Καβάλας με την ονομασία “Δημοτικό Θέατρο” , με πρόεδρο τον εκάστοτε Δήμαρχο και 7 μελή διοικητικό συμβούλιο.
Έσοδα του Νομικού προσώπου είναι οι επιχορηγήσεις από τον Δήμο και στην συνέχεια η καταβολή ποσοστού από τις εισπράξεις των κινηματογράφων στην πόλη.
Στην δεκαετία του 1960 οι συζητήσεις για την δημιουργία Δημοτικού Θεάτρου συνεχίζονται ενώ εκκρεμεί διεκδίκηση και ενός μικρού δημοσίου κτήματος στη νότια πλευρά του συγκεκριμένου χώρου . Ο θερινός κινηματογράφος λειτουργεί με ιδιώτες μισθωτές.
Η Ροδόπη Πολιτιστικό Μέγαρο – το σχέδιο Ευαγγελίου
Με την ανάληψη της Δημαρχίας από τον Ευάγγελο Ευαγγελίου ξεκινά μια φιλόδοξη προσπάθεια για την δημιουργία Πολιτιστικού Μεγάρου στην Καβάλα.
Με χρηματοδότηση του Δήμου ξεκινούν οι εδαφολογικές μελέτες το 1970 που κοστίζουν 115.769 δραχμές αλλά και η προσπάθεια εκπόνησης μελέτης κατασκευής του ίδιου του μεγάρου .
Τότε παρουσιάστηκε η ανάγκη τροποποίησης του σχεδίου πόλης , όσο αφορά το ύψος του Μεγάρου. Χρειάστηκε μια μακρά χρονική περίοδο διαβουλεύσεων και συζητήσεων με τις τεχνικές υπηρεσίες το .. Υπουργείο Βόρειου Ελλάδος και τελικά εκδόθηκε Βασιλικό Διάταγμα που όριζε τους τρόπους κατασκευής και γενικά της διαμόρφωσης του όλου χώρου.
Το συνολικό κόστος κατασκευής του Μεγάρου θα φτάσει τα 58.000.000 δραχμές. Το 1970 οι αρχιτέκτονες Λέανδρος και Καλυβίτης παραδίδουν στον Δήμο , μετά από την πρωτιά που πήραν σε Πανελλήνιο διαγωνισμό που προκήρυξε ο Δήμος Καβάλας, προμελέτη κατασκευής του Μεγάρου η οποία εκτίθεται επι πολλών ημερών στην Μεγάλη Λέσχη ενώ κυβερνητικό κλιμάκιο που έρχεται στην Καβάλα , την εποχή εκείνη , συμφωνεί με την κατασκευή του Μεγάρου.
Το Μέγαρο πολιτισμού , εντυπωσιακό για τα δεδομένα της εποχής θα στέγαζε την Δημοτική Βιβλιοθήκη, την Δημοτική Πινακοθήκη, το Δημοτικό Ωδείο και την Δημοτική χορωδία . Θα είχε αίθουσα θεάτρου, 1500 θέσεων και σκηνή περιστρεφόμενη , διαλέξεων και διδασκαλίας.
Τα χρόνια περνούν οι καταστάσεις οι πολιτικές αλλάζουν και η υπόθεση ..μέγαρο βαλτώνει.
Νέες μελέτες ανακοινώνονται το 1976 επι Δημαρχίας Κ. Τσολάκη , το κόστος κατασκευής πια για τον Δήμο τεράστιο. Τα έσοδα του Δημοτικού Θεάτρου μηδενικά . Το Δ.Σ. του Νομικού προσώπου πάει στην Αθήνα και επισκέπτεται το γραφείο του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή αλλά και το Υπουργείο Πολιτισμού και ζητά ποσό 20.000.000 δραχμών για την έναρξη εργασιών του έργου.
Ο Δήμος Καβάλας αποστέλλει επιστολές και στις Άννα Συνοδινού και Βιργινία Τσουδερού που είναι βουλευτές του Ελληνικού κοινοβουλίου και ζητά την βοήθεια τους με την κατάθεση σχετικών ερωτήσεων και αιτημάτων στο Υπουργείο Πολιτισμού .
Τα χρόνια περνούν και το Μέγαρο Πολιτισμού στην Καβάλα πάει στις Ελληνικές καλένδες .
Από θερινό σινεμά, λαϊκή αγορά και στη συνέχεια πάρκινγκ
Στο μεταξύ ο θερινός κινηματογράφος .. παρακμάζει κάποια στιγμή γκρεμίζονται οι εγκαταστάσεις του και ο χώρος πια γίνεται ένα μεγάλο σταθμευτήριο. Υπεραστικά λεωφορεία , φορτο – ταξί αλλά και η τέλεση της Λαϊκής Σαββατιάτικης αγοράς της πόλης.
Τα Ι. Χ. από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 . καταλαμβάνουν το Δημοτικό χώρο που στη συνέχεια ενοικιάζεται για πάρκινγκ .
Στην δεκαετία του 2000 επί διοικήσεως Στάθη Εριφυλλίδη ξεκινούν αναγνωριστικές μελέτες για την κατασκευή υπογείου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων Τα σχέδια και η προοπτική είναι φιλόδοξη αλλά δυστυχώς δεν προχωρά και αυτή η προσπάθεια.
Το 2006 επί Δημαρχίας Κωστή Σιμιτσή εκπονούντες μελέτες για υπόγειο σταθμευτηρίου , τότε γίνεται λόγος για συγχρηματοδοτούμενα έργα δημοσίου και ιδιωτών. Τα κόστη μεγάλα και απαγορευτικά για την εποχή αλλά και την προοπτική χρήσης από τους πολίτες.
Το 2013 στο Γενικό Πολεοδομικό παραμένει ως χώρος υπόγειου πάρκινγκ ενώ ήδη ξεκινά έργο αναβάθμισης του χώρου με την υλοποίηση προγράμματος από την ΕΕΤΑΑ για την ευρύτερη περιοχή (Βενιζέλου – Ερυθρού Σταυρού) .
Η συνέχεια είναι γνωστή …
Ως επιμύθιο στην πόλη αυτή συζητούσαμε πριν, πενήντα και πλέον χρόνια, για τον Πολιτισμό, το Μέγαρο και τις χρήσεις του. Σήμερα; το πως θα εξασφαλίσουμε χώρους για την στάθμευση των μετάλλων των αυτοκινήτων μας …
*Ο Κωνσταντίνος Π. Παπακοσμάς καταγράφει την νεότερη ιστορία της πόλης
