H 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας του HIV.
Το φετινό μήνυμα του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS (UNAIDS) για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS είναι «Overcoming disruption, transforming the AIDS response» και σχετίζεται με τις περικοπές της διεθνούς χρηματοδότησης προγραμμάτων για την αντιμετώπιση του AIDS και τις συνέπειες που θα επιφέρουν σε παγκόσμια κλίμακα.
Tο UNAIDS προειδοποιεί ότι η παγκόσμια ανταπόκριση στην επιδημία απειλείται από τη μειωμένη χρηματοδότηση, τον περιορισμό των προγραμμάτων πρόληψης και τη θέσπιση νόμων που ποινικοποιούν συγκεκριμένες, ευάλωτες στον HIV ομάδες πληθυσμού, δυσχεραίνοντας την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες σχετιζόμενες με τον HIV.
Για το λόγο αυτό, καλεί όλες τις χώρες να επανεξετάσουν τις πολιτικές και τη χρηματοδότησή τους για την αντιμετώπιση του HIV και να συνεργαστούν, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά και να υπάρξει μια συντονισμένη απόκριση που θα μας φέρει πιο κοντά στο στόχο της εξάλειψης της επιδημίας.
Στοιχεία για την Ελλάδα
Παρότι ο HIV σήμερα αντιμετωπίζεται ως χρόνια νόσος με αποτελεσματική θεραπεία, τα επιδημιολογικά δεδομένα στην Ελλάδα δείχνουν ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν κρίσιμες.
Οι νέες διαγνώσεις HIV παραμένουν σε παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο πάνω από τους μισούς ανθρώπους που διαγνώσθηκαν το 2025 φτάνουν στο σύστημα υγείας καθυστερημένα - γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή ενημέρωση, έγκαιρο έλεγχο και απρόσκοπτη πρόσβαση στη θεραπεία αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα, έως και τις 31 Οκτωβρίου 2025, έχουν διαγνωστεί και καταγραφεί 21.815 περιστατικά HIV λοίμωξης, εκ των οποίων τα 4.795 έχουν εκδηλώσει AIDS και τα 3.721 έχουν αποβιώσει. Εντός του 2025, έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή 11.549 άτομα με HIV λοίμωξη.
Οι νέες διαγνώσεις HIV κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά (526 που αντιστοιχούν σε 5,1 ανά 100.000 πληθυσμού).
Μεταξύ των περιστατικών που διαγνώστηκαν το 2025, συχνότερος τρόπος μόλυνσης είναι η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (37,3%), ενώ για μεγάλο ποσοστό των νέων διαγνώσεων (35,7% ) ο τρόπος μετάδοσης είναι ακαθόριστος, κάτι που δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων αναφορικά με τον τρόπο μετάδοσης.
Το 52% των περιστατικών που καταγράφηκαν το πρώτο δεκάμηνο του 2025, διαγνώστηκε καθυστερημένα, με τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης να καταγράφονται στις γυναίκες, στα ετεροφυλόφιλα άτομα, στα άτομα ηλικίας 50+ ετών και στα άτομα αλλοδαπής εθνικότητας.
Όσον αφορά στους στόχους 95-95-95 που έχει θέσει το UNAIDS, σύμφωνα με την πρόσφατη αναφορά του καταρράκτη των σταδίων φροντίδας των ατόμων που ζούσαν με HIV λοίμωξη στην Ελλάδα το 2024, «βρισκόμαστε κοντά στον πρώτο στόχο της διάγνωσης, καθώς έχει διαγνωστεί το 91% των ατόμων που εκτιμάται ότι ζουν με HIV στη χώρα μας.
Ωστόσο, όσον αφορά στον δεύτερο στόχο της λήψης αντιρετροϊκής θεραπείας, η χώρα μας απέχει περισσότερο από 10% (73% των διαγνωσμένων που ζούσαν με HIV στην Ελλάδα λάμβανε θεραπεία το 2024).
Τέλος, ο τρίτος στόχος, που αφορά στην επίτευξη ιικής καταστολής στα άτομα που λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή, έχει προσεγγιστεί σε σημαντικό βαθμό (94% των ατόμων που λάμβαναν αντιρετροϊκή αγωγή το 2024 είχε επιτύχει ιική καταστολή)», σημειώνει ο ΕΟΔΥ.
Ο ΕΟΔΥ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, υπενθυμίζει ότι ο HIV δεν έχει εξαλειφθεί. Η ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση, η πρόσβαση στη θεραπεία και η καταπολέμηση του στίγματος αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες δημόσιας υγείας. Ο ΕΟΔΥ συνεχίζει να εργάζεται ώστε κάθε άτομο να έχει πρόσβαση σε ενημέρωση, πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία - χωρίς εμπόδια και χωρίς στίγμα.
