Μπορεί κανείς να φαντάζεται πως έχουν τα πράματα στις τράπεζες της Καβάλας, μέσα στον καιρό των μνημονίων, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική από τη μέση φαντασία. Πάνω από ένα δισ. ευρώ έχουν (ακόμη) οι Καβαλιώτες κατατεθειμένα, δηλαδή τα διπλά από αυτά που είχαν στα τελευταία χρόνια της δραχμής. Τι δείχνει η «χρυσή εποχή» των πρώτων ετών του ευρώ, τι οξύμωρο συμβαίνει με τους λογαριασμούς όψεως και την τοπική επιχειρηματικότητα. Ποια είναι πραγματικά η συμπεριφορά των μικροκαταθετών σε σχέση με τους Καβαλιώτες που είχαν τα χρήματά τους «κλειστά».
γράφει ο
Τάσος Αποστολίδης
Ενώ επανήλθαν και πάλι οι φήμες για «κούρεμα» καταθέσεων και τα πράγματα βαίνουν σε «τεντωμένο σχοινί», παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον οι αριθμοί που αφορούν στις καταθέσεις των Καβαλιωτών στις τράπεζες την τελευταία 20ετία.
ΔΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
Από την ανάλυση που κάναμε στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τράπεζες που λειτουργούν στο νομό Καβάλας, καταγράφουμε πολλά και αντιφατικά δεδομένα. Από τον τετραπλασιασμό του πλούτου των Καβαλιωτών έως και την ραγδαία συρρίκνωση των προθεσμιακών λογαριασμών.
1995 - 2002: τα πρώτα χρόνια του ευρώ είχαμε διπλάσιες καταθέσεις σε σχέση με τα τελευταία χρόνια της δραχμής
Τα τελευταία χρόνια της δραχμής, από το 1995 οπότε και υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, έως και την πρώτη χρονιά του ευρώ, το 2002, παρατηρείται διπλασιασμός των καταθέσεων των Καβαλιωτών, από το μισό στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Αξίζει να σταθεί κανείς στους λογαριασμούς όψεως που αντικατοπτρίζουν καλύτερα τον τομέα των επιχειρήσεων. Σε αυτή την περίοδο, τα χρήματα που υπήρχαν σε τέτοιους λογαριασμούς και αφορούν και στην έκδοση επιταγών αλλά και κεφαλαίων τα οποία κινούν την αγορά, τα ποσά υπερτετραπλασιάστηκαν (από 15 εκ. ευρώ σε 66).
2002 -2009: η «χρυσή» πρώτη 7ετία του Ευρώ και το "τζακ-ποτ" στις καταθέσεις των Καβαλιωτών
Κατά την πρώτη 7ετία του ευρώ στο νομό Καβάλας οι καταθέσεις… έπαθαν τζακ ποτ! Από το 1 περίπου δισεκατομμύριο ευρώ που είχαν οι λογαριασμοί των Καβαλιωτών τον Δεκέμβριο του 2002, φτάσαμε στον Δεκέμβρη του 2009 με 2 δισεκατομμύρια ευρώ στις τράπεζες.
Το 2009 ήταν εξάλλου και η καλύτερη (και η τελευταία καλή) χρονιά για τις επιχειρήσεις αφού οι καταθέσεις στους λογαριασμούς όψεως έφταναν τα 170 εκ. ευρώ περίπου (σχεδόν τριπλάσια σε σχέση με την πρώτη χρονιά του ευρώ.
2010 – 2015: η «κατρακύλα» στην οποία τα μνημόνια συμπαρέσυραν αποταμιετές και επιχειρήσεις στην Καβάλα
Η κατρακύλα στις καταθέσεις των Καβαλιωτών έχει αρχίσει να αποτυπώνεται ήδη από τον Ιούνιο του 2010. Στο τέλος της ίδιας χρονιάς, τα χρήματα στις τράπεζες της Καβάλας έπεσαν για πρώτη φορά μετά το 2008, κάτω από το όριο των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Κάθε εξάμηνο, σταδιακά, τα χρήματα στις τράπεζες όλο και λιγοστεύουν. Δεδομένου ότι τότε δεν υπήρχαν ακόμη φήμες και πανικός για «κούρεμα καταθέσεων», η μείωση στα χρήματα αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό και το γεγονός ότι ο κόσμος «έτρωγε από τα έτοιμα» ή θυσίαζε οικονομίες για να πληρώνει φόρους και άλλα έξοδα.
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΟΨΕΩΣ: η καβαλιώτικη οικονομία «το παλεύει με νύχια και με δόντια»
Υπάρχει όμως κάτι το οξύμωρο. Μπορεί τα πρώτα χρόνια των μνημονίων να μειώθηκε μέχρι και 30% το σύνολο των καταθέσεων όψεως (διετία 2010-2011) ωστόσο όλα αυτά τα χρόνια, από το 2009 έως και το 2015 τον Δεκέμβριο, οι καταθέσεις στους συγκεκριμένους λογαριασμούς δείχνουν μια οικονομία να παλεύει να επιβιώσει.
Οι λογαριασμοί αυτοί παρουσιάζουν συνεχώς πτωτική πορεία, αλλά σε μικρότερα ποσοστά. Δύο φορές μόνο, τον Ιούνιο του 2012 και τον Ιούνιο του 2013, τα χρήματα στους λογαριασμούς όψεως του νομού Καβάλας πέφτουν κάτω από τα 100 εκ. ευρώ. Τον Δεκέμβρη του 2014 και τον Δεκέμβρη του 2015, επανέκαμψαν στα 130 εκ. ευρώ περίπου.
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟΥ: κι όμως! οι μικροκαταθέτες δεν «σήκωσαν» μαζικά τα χρήματά τους από τις τράπεζες
Το ζενίθ των αποταμιευτικών λογαριασμών στο νομό Καβάλας ήταν τα 800 εκ. ευρώ και διατηρήθηκε, με αρκετές διακυμάνσεις την περίοδο 2004-2009. Η ΝΔ κυβερνούσε, το χρήμα έρεε, ο κόσμος ζούσε στη νιρβάνα των Ολυμπιακών και των επιτυχιών στο ποδόσφαιρο (και στη Eurovision). Από τον Ιούνιο του 2010 που άρχισε να «ξυπνά» και ο τελευταίος καταθέτης, οι λογαριασμοί του ταμιευτηρίου παρουσιάζουν συνεχή πτώση.
Το μεγαλύτερο ποσό που «σηκώθηκε» από τις τράπεζες της Καβάλας ήταν πριν τον Ιούνιο του 2015, δηλαδή στα capital control που επιβλήθηκαν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Στο ταμιευτήριο, καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες απώλειες: πάνω από 50 εκ. ευρώ. Κι όμως, εκείνη τη χρονιά, υπολογίστηκε (δείτε ΕΔΩ το σχετικό μας κείμενο) ότι από τις τράπεζες της Καβάλας «σηκώθηκαν» περίπου 340 εκ. ευρώ. Η απάντηση βρίσκεται στους προθεσμιακούς λογαριασμούς, που πλέον έχασαν όλους τους φανατικούς υποστηρικτές τους.
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΣ: όταν η προπαγάνδα Άδωνι-Σαμαρά έστελνε το «κλειστό» χρήμα… κάτω από τα στρώματα
Οι προθεσμιακοί λογαριασμοί αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ισχυροί στη συνείδηση των Καβαλιωτών. Τον Ιούνιο του 2008 πολύς κόσμος είχε «κλειστά» τα χρήματά του στις τράπεζες και επένδυε σε υψηλά επιτόκια. Φτάσαμε για πρώτη φορά να ξεπερνάμε το 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε λογαριασμούς προθεσμίας. Επί μία διετία, τα χρήματα σε τέτοιου είδους λογαριασμούς ξεπερνούσαν τα 1,2 δισεκατομμύρια. Οι λογαριασμοί αυτοί αποδείχθηκαν «ανθεκτικοί» μέχρι και το Δεκέμβρη του 2014, αφού το σύνολο των χρημάτων προσέγγιζε το 1 δισεκατομμύριο. Η μεγάλη «βουτιά» στους λογαριασμούς προθεσμίας στην Καβάλα σημειώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2015 (από τα 959 εκ. στα 619 εκ. ευρώ) όταν οι προεκλογικές διαφημίσεις της ΝΔ και όλα τα στελέχη του κόμματος, συνιστούσαν ανοιχτά να αποσύρουμε τις καταθέσεις μας. Και ήταν κυρίως τέτοιες καταθέσεις αυτές που αποσύρθηκαν: προθεσμιακές.
2015: στην πιο ασταθή χρονιά της ελληνικής οικονομίας, παρατηρήθηκε αύξηση 30% απλών καταθέσεων στην Καβάλα
Η μείωση των χρημάτων που υπάρχουν σε προθεσμιακούς λογαριασμούς συνεχίστηκε και το δεύτερο εξάμηνο του 2015, γεγονός ενδεικτικό της απώλειας εμπιστοσύνης του κόσμου στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Τον Δεκέμβρη του 2015, μέσα σε ένα χρόνο, είχαν απομείνει λιγότερα από τα μισά σε λογαριασμούς προθεσμίας.
Συνέβη όμως και κάτι οξύμωρο: τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ παρατηρήθηκαν αυξήσεις της τάξης του 30% στα χρήματα των λογαριασμών ταμιευτηρίου και όψεως στο νομό Καβάλας.
Repos: η «αίγλη» τους χάθηκε νωρίς στο νομό Καβάλας
Για χρηματοπιστωτικά προϊόντα όπως τα ρέπος, υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από το 2002 και μετά. Τα ρέπος, μετά και την κατάργηση της φορολόγησής τους στα τέλη της δεκαετίας του ’90, είχαν φτάσει σε ένα ζενίθ στην Καβάλα, ύψους περίπου 180 εκ. ευρώ. Από τότε ακολούθησαν ραγδαία πτωτική πορεία αφού ο κόσμος τα πρώτα χρόνια του ευρώ στράφηκε σε άλλου είδους επενδυτικά προϊόντα. Στα τέλη του 2008, η αξία των repos στο νομό Καβάλας έπεσε κάτω από το 1 εκ. ευρώ ενώ τον Ιούνιο του 2010 καταγράφηκε και ο τελευταίος Καβαλιώτης με τέτοιο λογαριασμό σε τοπική τράπεζα. Έκτοτε, δεν υπάρχει ούτε ένας τέτοιος.
Γενικά τα repos κατέγραψαν ραγδαία πτωτική πορεία σε όλη την Ελλάδα και πλέον τέτοιοι λογαριασμοί έχουν απομείνει μόνο στην Αττική και αφορούν κυρίως νομικά πρόσωπα του Δημοσίου.
Λίγα λόγια για τους πίνακες
Όλα τα στοιχεία προέρχονται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Στον αμέσως επόμενο πίνακα εμφανίζονται οι καταθέσεις και τα repos (συμφωνίες επαναγοράς) των επιχειρήσεων και νοικοκυριών του νομού Καβάλας από το 1995 μέχρι και το 2015. Διαθέσιμα στοιχεία για τα repos υπάρχουν μόνο από το 2002 και μετά.
Γενικά για το έτος 2001, δεν υπάρχουν καθόλου διαθέσιμα στοιχεία.
Όπου υπάρχει παύλα ( - ) στον πίνακα, δηλώνεται η απουσία στοιχείων.
Όλα τα ποσά στον πίνακα είναι σε εκατομμύρια ευρώ.
Στην πρώτη στήλη εμφανίζονται οι συνολικές καταθέσεις στο νομό (πλην ρέπος) και στις τρεις επόμενες στήλες αναλυτικά τα ποσά στους λογαριασμούς όψεως, ταμιευτηρίου και προθεσμίας. Πολλές φορές το άθροισμα των τριών στηλών δε συμφωνεί με το σύνολο, λόγω στρογγυλοποιήσεων που έχουν γίνει στην απεικόνιση των μεγεθών σε εκατομμύρια ευρώ.
Τα στοιχεία σε κάθε γραμμή, αποτυπώνουν ένα momentum του τραπεζικού συστήματος στο νομό Καβάλας, στη λήξη κάθε έτους (έως το 2001) ή κάθε εξαμήνου (από το 2002) και μετά.
***Για τον υπολογισμό σε ευρώ των δραχμικών καταθέσεων των Καβαλιωτών στις τράπεζες την περίοδο 1995-2000 έχουν χρησιμοποιηθεί διαφορετική ισοτιμία κάθε χρονιά. Τα έτη 1995-1998 ήταν 329,689 δραχμές για 1 ευρώ, το 1999 ήταν 330,3 δρχ και το 2000 ήταν 340,75 δρχ.
Στον δεύτερο πίνακα, εμφανίζεται ο αριθμός των τραπεζικών λογαριασμών στο νομό Καβάλας για την περίοδο στην οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (2010-2015). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διακυμάνσεις στον αριθμό των λογαριασμών προθεσμίας.
