"Πρέπει να γίνει κάτι και για την Καβάλα" είπε σήμερα στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου, αποδεχόμενος την επιχειρηματολογία του βουλευτή Ν.Καβάλας της ΝΔ Νίκου Παναγιωτόπουλου, κατά τη συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης με θέμα την επέκταση του Εθνικού Συστήματος Χαλαζικής Προστασίας με εναέρια μέσα έως τον ποταμό Νέστο, ώστε να προστατεύονται αποτελεσματικά οι αγροτικές καλλιέργειες του Νομού Καβάλας.
Εκτός από τη διάσωση από το χαλάζι των αγροτικών καλλιεργειών και την εξαιρετικά θετική επίπτωση στην αγροτική τοπική οικονομία, ο ΕΛΓΑ θα γλυτώνει χρήματα από τις αποζημιώσεις που θα πλήρωνε για καταστροφές από χαλαζόπτωση, υποστήριξε ο Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Περιμένουμε τη συνάντηση με όλους τους φορείς και την εταιρεία, το συντομότερο δυνατό.
Δείτε το video από τη σημερινή συζήτηση της επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή:
Ακολουθεί το κείμενο της σημερινής συζήτησης στη Βουλή:
Κύριε Υπουργέ, είναι προς τιμήν σας το ότι έρχεστε και είστε συνεπής στις υποχρεώσεις σας για τον κοινοβουλευτικό έλεγχο κι απαντάτε, μόνος σχεδόν, απέναντι σε πολλούς σήμερα όσο καλύτερα μπορείτε.
Θα στρέψω την προσοχή σας σήμερα σε ένα δίκαιο αλλά ανικανοποίητο μέχρι τώρα αίτημα του αγροτικού κόσμου της εκλογικής μου περιφέρειας, της Καβάλας, όταν έξω βροντάει κι ενδεχομένως να προμηνύονται, έρχονται μάλλον, κι άλλες πολιτικές θύελλες. Θα ασχοληθούμε με το ακραίο καιρικό φαινόμενο της χαλαζόπτωσης, του συστήματος χαλαζικής προστασίας που έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας δυνάμει της σύμβασης που έχει υπογράψει για λογαριασμό του Δημοσίου ο ΕΛΓΑ με την ανάδοχο εταιρεία και το ειδικό άρθρο της Σύμβασης αυτής που προβλέπει ότι μπορεί να υπάρξει, με άσκηση του δικαιώματος από μέρους του ΕΛΓΑ, επέκταση του πεδίου προστασίας αυτής της Σύμβασης και σε άλλο τόπο από αυτόν που ήδη καλύπτεται. Ως γνωστόν, το σύστημα καλύπτει περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και της Κεντρικής Ελλάδας, αλλά όχι την περιφερειακή ενότητα Καβάλας.
Γιατί η Καβάλα, κύριε Υπουργέ; Διότι εκεί αναπτύσσονται πάρα πολλές αγροτικές καλλιέργειες και κυρίως δυναμικές καλλιέργειες σε έκταση πεντακοσίων σαράντα εννιά τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ειδικότερα, τριάντα χιλιάδες στρέμματα με αμπέλια, από τα οποία τα είκοσι δύο χιλιάδες στρέμματα είναι για επιτραπέζιο σταφύλι, οκτώ με οκτώμισι χιλιάδες στρέμματα με ακτινίδια με εξαγωγικό 100% προσανατολισμό, δέκα χιλιάδες στρέμματα με σπαράγγι, όπως και τα ακτινίδια, για εξαγωγή στην περιοχή –όπως και το ακτινίδιο- του Νέστου στα Ανατολικά της περιοχής της Καβάλας, δεκαπέντε χιλιάδες στρέμματα με αμυγδαλιές στην περιοχή του Παγγαίου, πέντε χιλιάδες στρέμματα με διάφορα οπωροφόρα και περίπου δυόμισι εκατομμύρια ελαιόδεντρα στην περιοχή της Θάσου και του Παγγαίου κυρίως. Όπως καταλαβαίνετε, η αγροτική παραγωγή είναι τεράστια και πλήττεται πολύ συχνά από χαλαζοπτώσεις.
Η απάντηση που έδωσε το Υπουργείο σε ερώτηση που είχα αναπτύξει το μήνα Μάρτιο ήταν αρνητική. «Δεν μπορεί» είπε «να υπαχθεί η Καβάλα διότι αυτό θα συνεπαγόταν αύξηση των τεχνικών μέσων κι επομένως αύξηση του κόστους», κάτι το οποίο αντιτίθεται στην άποψη της εταιρείας που λέει άλλα.
Οι προϋποθέσεις υπαγωγής στο εθνικό πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας, λοιπόν, κατά το Υπουργείο, είναι η συχνότητα του φαινομένου της χαλαζόπτωσης -υπάρχει στη συγκεκριμένη περιοχή- η αξία των καλλιεργειών -αποδεικνύεται μόνο και μόνο από τα στοιχεία που σας έδωσα- το ύψος των καταβαλλόμενων αποζημιώσεων από τον ΕΛΓΑ. Για να δούμε τα νούμερα, ο ΕΛΓΑ κατέβαλλε για αποζημιώσεις λόγω χαλαζόπτωσης στους παραγωγούς της περιοχής, 16.299.000 ευρώ από το 2000-2010, μέσος όρος δεκαετίας περίπου 1,6 εκατομμύρια ευρώ.
Ενδεικτικά, το 2008 και 2009, έτη όπου υπήρχαν έντονες χαλαζοπτώσεις, οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν ήταν πάνω από 3,5 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Σε άλλη περιοχή, για να δώσει και το συγκριτικό στοιχείο, που καλύπτεται αυτήν την ώρα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα το σύνολο των αποζημιώσεων της δεκαετίας αυτής που καταβλήθηκαν δεν ήταν ούτε 1,5 εκατομμύριο ευρώ, μέσος όρος δεκαετίας 144.000 ευρώ.
Δεν λέω γιατί να υπάγεται και η άλλη περιοχή για την οποία έκανα λόγο, να υπαχθεί και αυτή, αλλά να υπαχθεί και η Καβάλα, διότι τα στοιχεία και τα λεφτά που πληρώνει στους παραγωγούς ο ΕΛΓΑ από αποζημιώσεις λόγω χαλαζόπτωσης δικαιολογούν απόλυτα την υπαγωγή σε αυτό το πρόγραμμα.
Κατά τον εργολάβο, οι προϋποθέσεις επέκτασης του προγράμματος και σε άλλο τόπο -το έχει πει και εγγράφως αυτό απαντώντας σε σχετικό έγγραφο της Αντιπεριφέρειας- είναι ότι πρέπει να υπάρχουν οι σχετικές υποδομές -η περιοχή διαθέτει δύο αεροδρόμια, ένα ανατολικά και ένα δυτικά-, πρέπει να υπάρχουν δυναμικές καλλιέργειες –ισχύει- και πρέπει να συμβαίνουν και συχνές χαλαζοπτώσεις στις ίδιες περιοχές -αυτό ισχύει και αποδεικνύεται.
Κύριε Υπουργέ, καλείστε να πάρετε μια απόφαση. Ο ΕΛΓΑ βάζει αυτές τις προϋποθέσεις. Ο εργολάβος ισχυρίζεται ότι χωρίς αύξηση στο κόστος μπορεί να καλύψει. Εγώ θα πω ότι έστω θα υπάρξει και μια οριακή αύξηση στο κόστος. Αν συγκρίνετε τα οικονομικά στοιχεία, θα δείτε ότι από τις αποζημιώσεις που καταβάλει ο ΕΛΓΑ αυτήν τη στιγμή, θα μπορούσε να μειωθεί το ποσό, θα κατέβαλε πολύ λιγότερες αποζημιώσεις, σε σχέση με το κόστος επιπρόσθετης κάλυψης στην περιοχή της Καβάλας.
Δείτε τα νούμερα, πάρτε τις αποφάσεις, συνεννοηθείτε και με το νέο Προεδρείο του ΕΛΓΑ που προ δύο ημερών πέρασε από την περιοχή μας, κάναμε μια καλή συζήτηση και έδειξε ανοικτό στην προοπτική αυτή. Το αξίζουν οι αγρότες και κυρίως ο ΕΛΓΑ θα εξοικονομήσει πόρους.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστούμε.
Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Αναπληρωτής Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Κύριε συνάδελφε, οφείλω πριν μπω στην απάντησή μου να αναφερθώ στη διαμαρτυρία σας, γιατί δεν εμφανίστηκα την περασμένη Παρασκευή. Είναι η μοναδική Παρασκευή που έχω λείψει. Το γνωρίζατε τόσο εσείς όσο και το κόμμα σας - γιατί είχα ενημερώσει τη Βουλή μια εβδομάδα πριν- ότι υπήρχε τη συγκεκριμένη ημέρα επίσκεψη, φιλοξενούσα τον Υπουργό Γεωργίας της Παλαιστίνης και την ίδια ώρα και την ίδια μέρα δεν ήταν δυνατόν να ανταποκριθώ.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Αναπληρωτής Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Δεν θέλω να πω περισσότερα. Απλά, κάποια στιγμή πρέπει όταν καταβάλλονται ιδιαίτερες προσπάθειες να αναγνωρίζονται.
Σήμερα, λοιπόν, όσον αφορά τον τομέα αντιμετώπισης των κινδύνων από το χαλάζι, ο ΕΛΓΑ -όπως κι εσείς το ξέρετε- εφαρμόζει συγκεκριμένα προγράμματα πρόληψης και καταστολής με εναέρια, με επίγεια μέσα. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Ο σχεδιασμός, όμως, αυτός και οι περιοχές που εφαρμόζεται έχει άμεση σχέση με τη συχνότητα του φαινομένου, με την αξία των καλλιεργειών, με το ύψος των καταβαλλομένων αποζημιώσεων. Δηλαδή, θα έλεγα ότι υπάρχει ανά περιοχή ένα συγκεκριμένο σχέδιο.
Το σε εξέλιξη πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα την περίοδο 2014-2019 ξεκίνησε την 1η Αυγούστου 2014 και εφαρμόζεται σε αυτές τις περιοχές, ιδιαίτερα της Κεντρικής και της Ανατολικής Μακεδονίας. Οποιαδήποτε επέκταση εφαρμογής του συγκεκριμένου προγράμματος προσθέτοντας και νέες περιοχές, όπως είναι οι αγροτικές περιοχές της Καβάλας, θα απαιτούσε επιπλέον τεχνικά μέσα -αεροπλάνα, χειριστές αεροσκαφών, κλπ.- και κατά συνέπεια τουλάχιστον θα επέφερε μια αύξηση -εσείς λέτε ελάχιστη, εμείς λέμε ότι θα επέφερε μια αύξηση- στο κόστος και βεβαίως ταυτόχρονα θα ανέκυπταν και σοβαρότατα προβλήματα, όσον αφορά την τροποποίηση της υφιστάμενης σύμβασης, διότι υπάρχει μια συγκεκριμένη σύμβαση.
Όπως, λοιπόν, καταλαβαίνετε υπό τις παρούσες συνθήκες, εμείς ως πρώτη προσέγγιση λέμε ότι έτσι θα διακινδυνεύαμε την αποτελεσματικότητα της παρέμβασης μας στη συγκεκριμένη περιοχή.
Είναι ένα θέμα -απ’ ό,τι αντιλήφθηκα, το κουβεντιάσατε κι εσείς στην επαφή σας με τον Πρόεδρο του ΕΛΓΑ- για το οποίο εμείς μένουμε ανοιχτοί. Θα πραγματοποιήσουμε συνάντηση με την εταιρεία, για να δούμε κατά πόσο μπορεί να επεκταθεί ουσιαστικά η εφαρμογή αυτού του προγράμματος, καλύπτοντας τις υπόλοιπες περιοχές και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν θα υπάρξει καμία επιπλέον δαπάνη, για τον απλούστατο λόγο ότι επιπλέον δαπάνη σημαίνει αναμόρφωση συνολικά της ισχύουσας σύμβασης.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστούμε, κύριε Υπουργέ.
Κύριε συνάδελφε, έχετε το λόγο για τρία λεπτά.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, σας αναγνώρισα εδώ, από του Βήματος, ότι είστε συνεπής. Καταλαβαίνω ότι αυτά γίνονται με την απουσία σας, λόγω ανειλημμένης υποχρέωσης. Όπως καταλαβαίνετε, όμως, διά της αρκετά χλιαρής διαμαρτυρίας μου μεταφέρω και την αγωνία των παραγωγών της συγκεκριμένης περιοχής, μια και έχουμε μπει κυριολεκτικά στην καρδιά της χαλαζικής περιόδου. Τώρα είναι η περίοδος. Κατά τη σύμβαση, η περίοδος ξεκινάει στις 20/3 κάθε έτους.
Ας δούμε, λοιπόν, τα στοιχεία γρήγορα-γρήγορα, για να δούμε τι πρέπει να γίνει, διότι εδώ προφανώς προκύπτει ότι υπάρχει μια διάσταση απόψεων. Το Υπουργείο και ο ΕΛΓΑ μέσα από αυτό ισχυρίζεται ότι θα υπάρξει επιπλέον κόστος. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι δεν θα υπάρξει επιπλέον κόστος, προκειμένου να καλυφθεί και η επιπλέον περιοχή ή ότι αν υπάρξει κόστος, αυτό θα είναι οριακό.
Από πληροφορίες που έχω έχοντας κάνει τις επαφές μου, η εταιρεία κάνει λόγο για γύρω στις 250 χιλιάδες ευρώ για να καλυφθεί η περιοχή αυτή. Αν υπολογίσετε, όμως, το ποσό που ο ΕΛΓΑ πληρώνει κάθε χρόνο σε αποζημιώσεις λόγω χαλαζόπτωσης, θα δείτε ότι υπάρχει προφανές όφελος για λογαριασμό του ΕΛΓΑ. Θα γλιτώνει χρήματα στους παραγωγούς.
Κάτι ακόμη, κύριε Υπουργέ, που είναι η ουσία του θέματος. Για εμένα δεν υπάρχει πιο αποκαρδιωτικό και απογοητευτικό πράγμα για τον αγρότη -το ξέρετε κι εσείς καλά αυτό- από το να έρχεται και να βλέπει μέσα σε δέκα λεπτά, λόγω θεομηνίας, ένα κατεστραμμένο χωράφι, ένα κατεστραμμένο αμπέλι.
Δεν είναι μόνο το ότι έχει χαθεί η παραγωγή της χρονιάς και επομένως, εισόδημα για τον αγροτικό κόσμο, εξαγωγές για το εμπορικό μας ισοζύγιο. Είναι και το ότι –και μπορούμε να καταθέσουμε το σχετικό έγγραφο από την
αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Παραγωγής της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης- αν προκύψει ζημιά στις περισσότερες φυτείες για τις οποίες κάνουμε λόγο, δεν θα επηρεάσει μόνο την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο, αλλά και μελλοντικές καλλιεργητικές περιόδους. Για παράδειγμα, το αμπέλι που θα καταστραφεί φέτος κατά πάσα πιθανότητα δεν θα έχει καρπό και του χρόνου ή και πέρα από τον επόμενο χρόνο. Θα είναι η ζημιά μεγάλη και στο μέλλον. Επομένως, αυτό μπορούμε να το προλάβουμε.
Σας ζητώ να λειτουργήσετε προληπτικά. Συμφωνώ ότι ένα ολοκληρωμένο σύστημα αντιχαλαζικής προστασίας δεν περιλαμβάνει μόνο τα εναέρια μέσα. Θέλει και δίχτυα. Αυτά, βέβαια, κοστίζουν πιο ακριβά. Μετά την επιδότηση, κοστίζουν γύρω στα 1300 ευρώ ανά στρέμμα, για παράδειγμα, για τα αμπέλια. Επομένως, είναι πιο δύσκολο για τον αγρότη να προχωρήσει σε αυτή τη δαπάνη. Όμως, το σύστημα εναέριας προστασίας είναι το πιο βασικό εργαλείο για μια ολοκληρωμένη κάλυψη μεγάλου χώρου και νομίζω ότι είναι πραγματικά και το προσφορότερο μέσο.
Έγιναν αξιολογήσεις και στο παρελθόν. Την περίοδο 1984-1988 έγιναν δύο, η μία από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας -την ξέρετε- από ειδικούς επιστήμονες και άλλη από γεωπόνους του ΕΛΓΑ. Το πόρισμα αυτής της αξιολόγησης έδειξε ότι υπάρχει μείωση των αποζημιώσεων που πληρώνει ο ΕΛΓΑ, μετά τη θέση σε ισχύ του προγράμματος αντιχαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα, κατά ποσοστό από 55% μέχρι 66%. Δηλαδή, ο ΕΛΓΑ γλιτώνει πάνω από τα μισά λεφτά από αυτά που θα κατέβαλε σε αποζημιώσεις, αν δεν υπήρχε το πρόγραμμα. Είναι προφανής, λοιπόν, η χρησιμότητα.
Σας προτρέπω, λοιπόν, να επισπεύσετε αυτήν τη σύσκεψη φορέων στο Υπουργείο σας, εσείς ως προϊσταμένη πολιτική ηγεσία, οι άνθρωποι του ΕΛΓΑ, που κατανοούν -θέλω να πιστεύω- το πρόβλημα, οι τοπικοί φορείς του αγροτικού κόσμου, ενδεχομένως η τοπική αυτοδιοίκηση, αντιπεριφέρεια, δήμοι, δήμαρχοι, που προβάλλουν αυτό το αίτημα διακαώς.
Νομίζω ότι έχουμε πολλά να αποκομίσουμε. Ήδη η περίοδος τρέχει. Δυστυχώς, πιθανολογώ από την απάντησή σας ότι θα χαθεί αυτή η περίοδος. Νομίζω ότι από εκεί και πέρα, όμως, αν ληφθεί η απόφαση, κατά τη σύσκεψη που σας προτρέπω να επισπεύσετε, ακόμα και μέσα στον Ιούνιο, μπορούμε να προλάβουμε τις άλλες καλλιεργητικές περιόδους. Και αυτός ας είναι ο στόχος σας.
Όπως σας είπα, ο ΕΛΓΑ γλυτώνει χρήματα και οι αγρότες γλυτώνουν χρόνια ζωής, κυριολεκτικά. Διότι οι επιπτώσεις μιας έντονης χαλαζόπτωσης είναι καταστροφικές όχι μόνο στην παραγωγή τους, αλλά και στην ελπίδα τους, στο ηθικό τους αν θέλετε, σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.
Κύριε Υπουργέ, έχετε το λόγο για τρία λεπτά.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (Αναπληρωτής Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας): Κύριε συνάδελφε, όπως σας είπα, έχει ήδη καθοριστεί με την εταιρεία μία συνάντηση. Θα γίνει από πλευράς του ΕΛΓΑ μια εξέταση της πρότασής τους. Αν απαιτηθεί και η δική μου η πολιτική παρουσία και βέβαια δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Γιατί αποκλειστικός μας στόχος είναι να αντιμετωπίζουμε τα φαινόμενα, δεν είναι να βλέπουμε τον ΕΛΓΑ να πηγαίνει να κάνει εκτιμήσεις και να δίνει αποζημιώσεις. Νομίζω ότι όλοι μας δεν το θέλουμε αυτό. Θέλουμε να αντιμετωπίζουμε τα φαινόμενα.
Από αυτήν την πλευρά, ιδιαίτερα στην περιοχή σας, όντως κάτι παραπάνω πρέπει να δούμε. Πρέπει να δούμε και όλες τις δυνατότητες που έχουμε από πλευράς αξιολόγησης, του τι εμπειρία έχουμε, τι παγκόσμια δεδομένα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κ.λπ.
Γενικά, θα έλεγα ότι το συγκεκριμένο ζήτημα του ΕΛΓΑ θέλει να το δούμε από την αρχή και ιδιαίτερα σε εκτάσεις, σε περιοχές, που τα φαινόμενα αυτά είναι πάρα πολύ έντονα. Θα είμαστε σε μία επαφή, γιατί νομίζω ότι η στόχευσή μας είναι κοινή.
