γράφει ο 

Τάσος Αποστολίδης

 

Μεγάλα κενά παρουσιάζει η υπόθεση απαγωγής κι ένοπλης ληστείας στο χρηματοκιβώτιο εταιρίας σεκιούριτι στην Καβάλα. Πέρα από τις ανακρίσεις και καταθέσεις που παίρνει η αστυνομία, παράλληλα διεξάγεται ένας άλλος έλεγχος στα πρωτόκολλα ασφάλειας της εταιρίας σεκιούριτι ενώ η όλη υπόθεση έχει αναστατώσει και τις άλλες εταιρίες σεκιούριτι στη βόρεια Ελλάδα. Κανένα χρηματοκιβώτιο σοβαρής εταιρίας σεκιούριτι δεν μπορεί να ανοίξει από ένα μόνο άτομο, απαιτείται συμμετοχή και δεύτερου ή και τρίτου ατόμου... Συνεπώς είτε υπάρχουν επιπλέον θύματα, είτε υπάρχουν συνεργοί.

 

Το ιστορικό

Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, την Παρασκευή 25 Ιανουαρίου άγνωστοι δράστες φέρονται να απήγαγαν τον διευθυντή εταιρίας σεκιούριτι και να τον κράτησαν δεμένο και φιμωμένο για ώρες, ισχυριζόμενοι ότι δήθεν απήγαγαν και την μικρή σε ηλικία κόρη του. Τη νύχτα της Παρασκευής προς τα ξημερώματα του Σαββάτου, υποστηρίζει τον οδήγησαν στις κεντρικές εγκαταστάσεις της εταιρίας σεκιούριτι στον Αμυγδαλεώνα, όπου η εταιρία φυλάσσει χρήματα για λογαριασμό πελατών της. Εκεί με τη χρήση βίας και την απειλή όπλου, ο διευθυντής της εταιρίας σεκιούριτι λέει ότι αναγκάστηκε να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο και να τους δώσει τα χρήματα ως λύτρα. Η αρχική του κατάθεση ανέφερε για ποσό 4,2 εκατομμυρίων ευρώ ενώ στη συνέχεια φέρεται να μίλησε για 3,5 εκ. ευρώ. Μετά τη ληστεία, το φερόμενο ως θύμα διαπίστωσε ότι ουδέποτε απήχθη η κόρη του

 

Ανακρίσεις, καταθέσεις, νέα πρόσωπα

Η υπόθεση είχε από την αρχή πολλά σημεία που απαιτούσαν ιδιαίτερη προσοχή και μοιραία προκάλεσε επιπλέον ερωτήματα

 

Η αστυνομία παίρνει καταθέσεις από το στενό περιβάλλον του διευθυντή της εταιρίας στην Καβάλα για να επαληθεύσει ή να καταρρίψει την περιγραφή του, ωστόσο στην υπόθεση εμπλέκονται και άλλα πρόσωπα που μπαίνουν στο στόχαστρο των αστυνομικών ερευνών. 

 

Δύσκολο να κλέψεις τόσο μεγάλη εταιρία 

-η εταιρία σεκιούριτι στην οποία σημειώθηκε η ληστεία, δεν είναι απλώς μια μικρή, τοπική επιχείρηση, αλλά το υποκατάστημα μιας εταιρίας-κολοσσού, που η μητρική της είναι μεγάλη πολυεθνική, με παγκόσμια παρουσία και πολύ μεγάλα μερίδια αγοράς σε 150 χώρες του κόσμου. Με εμπειρία 160 χρόνων, η εταιρία εφαρμόζει αυστηρότατα πρωτόκολλα ασφάλειας, τόσο για την μεταφορά των χρημάτων, όσο και για τη φύλαξή τους.

 

Προκύπτουν συνεπώς ερωτήματα αναφορικά με το αν εφαρμόζονται γενικά -κι αν εφαρμόστηκαν εκείνη την ημέρα και στην περίπτωση της Καβάλας- όλα τα πρωτόκολα ασφαλείας που ορίζει η εταιρία. Η συγκεκριμένη εταιρία παίρνει τις καθημερινές εισπράξεις από μεγάλα καταστήματα που λειτουργούν στην Καβάλα (κυρίως πολυκαταστήματα) και τις μεταφέρει προς κατάθεση στην τράπεζα. Οι κανόνες μεταφοράς είναι αυστηρότατοι και τα μέτρα που λαμβάνει είναι δρακόντεια σε τέτοιο βαθμό που είναι σχεδόν αδύνατο ή ανόητο να επιχειρηθεί η ληστεία σε χρηματαποστολή. 

 

Το απαραβίαστο χρηματοκιβώτιο

οι εισπράξεις των καταστημάτων από το μεσημέρι και μετά μεταφέρονται στο χρηματοκιβώτιο της εταιρίας για να κατατεθούν την επομένη στην τράπεζα. Το ίδιο συμβαίνει και στο τέλος της εργάσιμης εβδομάδας, δηλαδή την Παρασκευή, όπου τα χρήματα φυλάσσονται για το Σαββατοκύριακο. Μαζί με τα χρήματα των εισπράξεων, φυλάσσονται και μετρητά που ανήκουν σε τραπεζικά υποκαταστήματα και προορίζονται για τον πιθανό ανεφοδιασμό ΑΤΜ, μόνο τις πρωινές ώρες του Σαββατοκύριακου. 

 

Ο χώρος φύλαξης των μετρητών διαθέτει ένα πανίσχυρο χρηματοκιβώτιο, πακτωμένο με τσιμέντο στο έδαφος, το οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να μετακινηθεί. Ο χώρος του χρηματοκιβωτίου ελέγχεται από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, τόσο εσωτερικά όσο κι εξωτερικά. Είναι όμως αδιευκρίνιστο μέχρι αυτή τη στιγμή το αν ο συγκεκριμένος χώρος έχει φυσική φύλαξη με φρουρούς, σαν αυτούς που η εταιρία διαθέτει για φύλαξη χώρων των πελατών της. 

 

Μια κοινή πρακτική στην αγορά, σύμφωνα με αναφορές από άλλες εταιρίες σεκιούριτι, είναι ότι τα χρηματοκιβώτια δεν φυλάσσονται από φρουρούς σε 24ωρη βάση, παρά μόνο με κάμερες και συναγερμούς. Αυτό συμβαίνει διότι είναι τόσο ισχυρά τα πρωτόκολλα φύλαξης που δεν απαιτείται φυσική παρουσία φρουρών (εξηγείται παρακάτω). 

 

Δεν έχει γίνει γνωστό έως τώρα ποια πρακτική εφαρμόστηκε στην εταιρία που έγινε η ληστεία. 

 

Πως φυλάσσονται τα χρηματοκιβώτια 

Τα χρηματοκιβώτια των εταιριών σεκιούριτι φυλάσσονται από ένα κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, με κάμερες τοποθετημένες σε διαφορετικές γωνίες. Οι εικόνες των καμερών, πέραν του ότι καταγράφονται σε σκληρό δίσκο, μεταδίδονται απευθείας στο κεντρικό πάνελ παρακολούθησης των εταιριών, συνήθως στη Θεσσαλονίκη ή την Αθήνα. Υπάρχει με άλλα λόγια τηλε-έλεγχος. Η 24ωρη παρακολούθηση των καμερών από υπαλλήλους, σε συνδυασμό με τα συστήματα συναγερμών είναι το ένα επίπεδο ασφαλείας. Υπάρχουν όμως και επόμενα επίπεδα. 

 

Το βασικό ερώτημα που προκύπτει στη ληστεία της Καβάλας είναι αν ενεργοποιήθηκαν οι συναγερμοί και ποιες ενέργειες έγιναν στη συνέχεια. 

 

Υπήρχαν δικλείδες ασφάλειας;

Πρόσβαση στο χρηματοκιβώτιο έχει σίγουρα ο διευθυντής της εταιρίας στην Καβάλα και τουλάχιστον δύο επιπλέον πρόσωπα ως δικλείδα ασφαλείας. Ορισμένα πρωτόκολλα προβλέπουν ότι δεν μπορεί ένας άνθρωπος, όσο υψηλή θέση κι αν έχει, να ανοίξει ένα χρηματοκιβώτιο μόνος του. Ένας υπάλληλος μπορεί να έχει τον μισό κωδικό και χρειάζεται η παρουσία ενός δεύτερου που διαθέτει τον υπόλοιπο κωδικό ή κάποιον συμπληρωματικό κλειδάριθμο για να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εταιρίες εφαρμόζουν και σύστημα τρίτου κλειδάριθμου που δίνεται εξ αποστάσεως και ο οποίος μπορεί να είναι και μιας χρήσης (δεν μπορεί δηλαδή να καταγραφεί κάπου και να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά). 

 

Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται η σύμπραξη περισσότερων του ενός για να ανοίξει ένα τέτοιο χρηματοκιβώτιο. Δεν είναι κάτι που εκτελείται σε λίγα λεπτά αλλά είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει πολλαπλές δικλείδες ασφάλειας. Η αστυνομία προσπαθεί να επαληθεύσει την περιγραφή του διευθυντή, ότι οδηγήθηκε εκεί δεμένος και με την απειλή όπλου, τόσο από τις καταγραφές των καμερών, όσο κι από την ανάλυση των πρωτοκόλλων ασφαλείας, εάν αυτά εφαρμόζονται ή είχαν εφαρμοστεί. 

 

Ξοδεύει η Καβάλα 4 εκ. € μετρητά σε μισή Παρασκευή; 

Το άλλο ερώτημα που ερευνάται είναι αν το ποσό των περίπου 4 εκατομμυρίων ευρώ, θεωρείται λογικό, από την στιγμή που οι πρωινές εισπράξεις της Παρασκευής (έπρεπε να) είχαν κατατεθεί στις τράπεζες κι αυτό που έμενε για φύλαξη ήταν -μέχρι εκείνη τη στιγμή- οι μεταμεσημβρινές εισπράξεις των πελατών της εταιρίας (κυρίως μεγάλα σούπερ μάρκετ). 

 

Από το χώρο των εταιριών σεκιούριτι, άλλοι θεωρούν πολύ μεγάλο το ποσό αυτό για μια αγορά όπως η Καβάλα στην οποία δύσκολα ξοδεύεται τέτοιος όγκος χρημάτων σε μετρητά «σε μισή Παρασκευή» (Γενάρη μήνα) και δύσκολα μένουν τόσα χρήματα τραπεζών με προορισμό τα ΑΤΜ.  Υπάλληλοι εταιριών σεκιούριτι αναφέρουν ότι παλιότερα ο όγκος των μετρητών ήταν πολύ μεγάλος αλλά έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω των συναλλαγών με κάρτα. Κατά συνέπεια, ένα άλλο σημείο της έρευνας είναι να βρεθεί σε τι εισπράξεις αντιστοιχούσαν τα ποσά αυτά κι αν είχαν εφαρμοστεί για την ημέρα εκείνη οι συνήθεις πρακτικές διαχείρισης των μετρητών πελατών. Άλλοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν μέρες με ακόμη μεγαλύτερα ποσά στα χρηματοκιβώτια των εταιριών.  

 

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι υπάλληλοι που εργάζονται στο χώρο του χρηματοκιβωτίου, ελέγχουν σε κάθε κατάθεση αν τα χρήματα που κατατίθενται από τους πελάτες της εταιρίας σεκιούριτι αντιστοιχούν στα ποσά που δηλώνονται στο συνοδευτικό έγγραφο. Η διαδικασία ανοίγματος των συσκευασιών και καταμέτρησης γίνεται παρουσία πολλών υπαλλήλων, πάντα με καταγραφή στις κάμερες και ακολουθούμενη από όλα τα πρωτόκολλα ασφαλείας που περιγράφονται παραπάνω. 

 

Είναι ασφαλισμένα τα χρήματα;

Κάθε χρηματοκιβώτιο και χώρος φύλαξης έχει κάλυψη από ασφαλιστική εταιρία μέχρις ενός ποσού. Σε περίπτωση μάλιστα που τα φυλασσόμενα χρήματα υπερβούν το ασφαλισμένο όριο, τότε το πλεονάζον ποσό μεταφέρεται σε καλύτερα φυλασσόμενες εγκαταστάσεις (πχ με φρουρούς) στη Θεσσαλονίκη. Αν κι εκεί υπάρξει υπέρβαση των ορίων ασφάλισης (πχ την περίοδο των εορτών) τα πρωτόκολλα ασφαλείας προβλέπουν αύξηση των μέτρων φύλαξης με επιπλέον φρουρούς και περιπολίες, αφού σε περίπτωση ληστείας δεν θα υπάρξει αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρία για το σύνολο των χρημάτων

 

Δεν είναι λίγες οι φορές που εταιρίες σεκιούριτι στην Καβάλα ενεργοποίησαν αυτή τη διαδικασία για τη μεταφορά του πλεονάζοντος (μη ασφαλισμένου) ποσού μετρητών σε άλλες εγκαταστάσεις. Η τελευταία μάλιστα ήταν προ ημερών, γεγονός που δείχνει ότι υπερβάσεις σημειώνονται και εκτός περιόδου εορτών. 

 

Εγκληματολογικό & Αντιτρομοκρατική

Όλα τα παραπάνω δεδομένα αναλύονται από τις αστυνομικές αρχές και σύμφωνα με πληροφορίες το έργο των ερευνών συνδράμει και η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών Βόρειας Ελλάδας που διαθέτει μακρά εμπειρία από άλλες υποθέσεις. Μάλιστα αρχικώς είχε γίνει γνωστό ότι η μαρτυρία του φερόμενου ως θύματος περιέγραφε αυτό που αποκαλείται «απαγωγή της τίγρης» με ομηρίες υπαλλήλων και στόχο τις αρπαγές μεγάλων ποσών από χρηματοκιβώτια τραπεζών, κάτι που είχε συμβεί αρχικά στη Μ. Βρετανία. 

Στην Ελλάδα, παρόμοιο εγχείρημα φαίνεται να σχεδίαζαν προ μερικών ετών μέλη της Συνωμοσίας των Πυρήνων της Φωτιάς στον Βόλο. Για τους λόγους αυτούς ακούστηκε ότι για την περίπτωση της Καβάλας ζητήθηκε και η συνδρομή της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας, κάτι που ωστόσο δεν επαληθεύεται.