Η εκπομπή «Δυο γυναίκες από τη Συρία», της δημοσιογράφου Σοφίας Ζουζέλη – τεχνική επιμέλεια Νίκος Δούγλας, από την ΕΡΤ Φλώρινας, κατετάγη 6η στο διαγωνισμό URTI International Radio Grand Prix 2016. Στο φετινό διαγωνισμό με θέμα Women & Conflicts συμμετείχαν 25 χώρες. Η ΕΡΤ συμμετείχε με δυο παραγωγές, μία από το 3ο πρόγραμμα και μία από την ΕΡΤ Φλώρινας.
Η εκπομπή βασίστηκε στη συνέντευξη της Ασπασίας Γάστη που ζει στο Χαλέπι της Συρίας και της κόρης της, Roula Hussni Basha που, τον τελευταίο χρόνο, ζει στη Φλώρινα. Η επικοινωνία με το Χαλέπι ήταν τηλεφωνική. Μεταδόθηκε το Φεβρουάριο 2016 από την ΕΡΤ Φλώρινας και ένα απόσπασμα, από το 1ο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, σε εθνικό δίκτυο.
Η ιστορία της Ασπασίας
Η Ασπασία, μια νέα γυναίκα από τη Φλώρινα, μια μικρή πόλη στη βορειοδυτική γωνιά της Ελλάδας, γνωρίζει τον έρωτα στο πρόσωπο ενός εμπόρου από τη Συρία και αποφασίζει να ζήσει μαζί του στο Χαλέπι. Η κίνηση προκαλεί σχόλια και αντιδράσεις στη συντηρητική κοινωνία, αλλά η αγάπη νικά και το ζευγάρι παντρεύεται και αποχωρεί για τη Συρία.
Αυτά συμβαίνουν το 1980. Η Συρία ευημερεί και αποτελεί φιλόξενο τόπο για το ζευγάρι που στήνει το σπιτικό του, αποκτά δυο κόρες και εργάζεται στην οικογενειακή επιχείρηση. Ο ξαφνικός θάνατος του συζύγου αλλάζει το τοπίο και αφήνει τη σύζυγο μόνη, με δυο μικρά παιδιά, σε μια ξένη χώρα.
Έχοντας κάνει την πρώτη της επανάσταση αφήνοντας την Ελλάδα, η Ασπασία δε διστάζει να κάνει και τη δεύτερη, αποφασίζοντας να παραμείνει στη Συρία και να στηριχτεί αποκλειστικά στις δυνάμεις της, για να μεγαλώσει τα παιδιά της. Την εποχή εκείνη στη Συρία δε συνηθίζονταν μια γυναίκα να είναι η αρχηγός του σπιτιού. Αλλά εκείνη, επιμένει.
Η Ασπασία τα καταφέρνει, όχι μόνο στέκεται στα πόδια της, αλλά κερδίζει και τη στήριξη του κοινωνικού της κύκλου, καθώς η επιθυμία της, να μεγαλώσει τις κόρες της στην πατρίδα του πατέρα τους, προκαλεί το σεβασμό όλων.
Αυτή η ιστορία, αν τελείωνε εδώ, θα μιλούσε για μια δυναμική γυναίκα, που ξεπέρασε δυσκολίες, εμπόδια και προκαταλήψεις και υποστήριξε τις επιλογές της.
Ο πόλεμος στη Συρία όμως, έφερε την ανατροπή στις ζωές όλων, μαζί και της Ασπασίας.
Το Χαλέπι βομβαρδίζεται και η ζωή υποβαθμίζεται συνεχώς. Πόνος παντού, άνθρωποι χάνονται, χάνουν τις οικογένειές τους, τα σπίτια τους, η οικονομία καταρρέει, σε μεγάλες περιοχές δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα και νερό, η αγορά έχει περάσει στα χέρια επιτήδειων. Η επιβίωση πλέον είναι το καθημερινό ζητούμενο.
Η Ασπασία με τις κόρες της παραμένουν στο Χαλέπι και προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς να χάσουν το κουράγιο τους. Κάποια στιγμή, η μεγαλύτερη κόρη της, η Ρούλα, αποφασίζει να έρθει στη Φλώρινα, στον τόπο καταγωγής της μητέρας της στην Ελλάδα, ελπίζοντας ότι θα έχει μια ευκαιρία ν’ αρχίσει να ονειρεύεται και πάλι μια κανονική ζωή, όπως όλοι οι συνομήλικοί της.
Το ταξίδι της Ρούλας δύσκολο και η νέα ζωή δεν είναι εύκολη, αλλά όπως λέει η ίδια, «κανονική ζωή», όχι σαν εκείνη που άφησε πίσω στη Συρία. Προσπαθεί να προσαρμοστεί στο καινούριο περιβάλλον· άλλη γλώσσα, άλλα ήθη, άλλες συνήθειες. Οι μνήμες του πολέμου και τα νέα από τη Συρία, οι συμπατριώτες της που θαλασσοπνίγονται κυνηγώντας την ελπίδα, τη στεναχωρούν, τη θυμώνουν, αλλά της δίνουν δύναμη να παλέψει.
Η μητέρα στη Συρία και η κόρη στην Ελλάδα. Επικοινωνούν τηλεφωνικά –όταν λειτουργούν οι γραμμές στο Χαλέπι- και η αγάπη δίνει κουράγιο και στις δυο πλευρές.
Ο αγώνας είναι για τη ζωή, για την ελευθερία, για το ίδιο το δικαίωμα να αγωνιστεί κανείς για αυτό που αγαπά